GEOGRAFIA KLASA VII PRACA Z MAPĄ
CZYM JEST MAPA?
To obraz powierzchni ziemi lub jej fragmentu przedstawiony na płaszczyźnie, w skali i za pomocą umownych znaków
JAKIE SĄ ELEMENTY MAPY?
– skala
– legenda
– siatka kartograficzna
– treść mapy
JAKIE SĄ RODZAJE MAP? JAK MOŻNA PODZIELIĆ MAPY?
PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA SKALĘ | PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA TREŚĆ |
– mapy topograficzne – mapy przeglądowe | – mapy ogólnogeograficzne – mapy tematyczne |
CZYM JEST SKALA MAPY?
Skala mapy informuje o tym, ile razy odległości na mapie są mniejsze niż odpowiadające im odległości rzeczywiste.
PRZYKŁAD:
skala 1:600 – rozmiary rzeczywiste zmniejszono 600 razy.
JAKIE SĄ RODZAJE SKALI?
– skala liczbowa (np. 1:10 000)
– skala mianowana (np. 1 cm – 100 m)
– podziałka liniowa (jest to graficzne przedstawienie skali)
POŁUDNIKI I RÓWNOLEŻNIKI
– Znajdują się one na mapach i globusach;
– na globusie tworzą siatkę geograficzną;
– na mapie tworzą siatkę kartograficzną;
– przecinają się pod kątem prostym (na Ziemi i na globusie)
– jest ich nieskończenie wiele (na mapach i globusach są tylko niektóre z nich).
CZYM SĄ POŁUDNIKI?
To linie łączące bieguny kuli ziemskiej biegnące w kierunku północ-południe.
Cechy południków:
– są tej samej długości;
– mają kształt półokręgów;
– biegną od jednego bieguna do drugiego.
CZYM SĄ RÓWNOLEŻNIKI?
To linie przecinające południki pod kątem prostym, biegnące w kierunku wschód-zachód.
Cechy równoleżników:
– długość jest zróżnicowana;
– mają kształt okręgów zmniejszających się wraz z odległością od równika.
DO CZEGO SŁUŻĄ POŁUDNIKI I RÓWNOLEŻNIKI?
Dzięki nim możemy ustalić, jakie są współrzędne geograficzne miejsc i obiektów, czyli bardzo dokładnie opisać ich położenie na Ziemi.
WARTO WIEDZIEĆ!
– Wartości współrzędnych geograficznych podawane są w stopniach kątowych (o);
– każdy stopień dzielimy na 60 minut (60’);
– każdą minutę dzielimy na 60 sekund (60’’).
W JAKI SPOSÓB ZAPREZENTOWAĆ ZJAWISKA NA MAPACH?
Zjawiska przedstawia się za pomocą różnych metod, w zależności od tematu, przeznaczenia oraz skali mapy.
Jakie metody stosuje się do sporządzania map?
– metoda sygnaturowa;
– metoda izolinii;
– metoda kartogramu;
– metoda kartodiagramu.
JAK ZAPREZENTOWAĆ UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI NA MAPACH?
Zazwyczaj ukształtowanie powierzchni prezentuje się za pomocą poziomic.
Czym są poziomice?
Są to izolinie, które łączą punkty o tej samej wysokości nad poziomem morza.
Jakie są metody przedstawienia ukształtowania powierzchni na mapach?
– metoda poziomicowa (stosowana w dużych skalach, ponieważ poziomice pozwalają odczytać wysokość danej formy terenu, jej kształtu oraz nachylenie stoków);
– metoda hipsometryczna (stosowana w małych skalach, ponieważ można łatwo odczytać, jakie formy ukształtowania powierzchni np. niziny, wyżyny lub góry występują na danym obszarze).
WYSOKOŚĆ BEZWZGLĘDNA I WYSOKOŚĆ WZGLĘDNA
Czym jest wysokość bezwzględna?
– To wysokość mierzona od poziomu morza;
– podajemy ją w metrach nad poziomem morza (m n.p.m.);
– lub w metrach poniżej poziomu morza (m p.p.m.).
Czym jest wysokość względna?
– To wysokość mierzona od punktu odniesienia innego niż poziom morza np. Dno doliny, podnóże wzniesienia;
– podajemy ją w metrach (m).
ORIENTOWANIE MAPY
Na czym polega orientowanie mapy?
Polega na takim jej ułożeniu, aby kierunki geograficzne na mapie pokrywały się z kierunkami geograficznymi w terenie. Orientować mapę można na dwa sposoby:
– za pomocą kompasu lub busoli,
– za pomocą obiektów w terenie.
ĆWICZENIA - SPRAWDŹ WIEDZĘ PRZED SPRAWDZIANEM
Przykładowe zestawienia zadań, które mogą być idealnym treningiem przed realnym sprawdzianem.
Pliki do pobrania w .pdf i wydrukowania TUTAJ
