GEOGRAFIA KLASA VII PRACA Z MAPĄ

CZYM JEST MAPA?

To obraz powierzchni ziemi lub jej fragmentu przedstawiony na płaszczyźnie, w skali i za pomocą umownych znaków

JAKIE SĄ ELEMENTY MAPY?

– skala

– legenda

– siatka kartograficzna

– treść mapy

JAKIE SĄ RODZAJE MAP? JAK MOŻNA PODZIELIĆ MAPY?

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA SKALĘ

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA TREŚĆ

– mapy topograficzne

– mapy przeglądowe

– mapy ogólnogeograficzne

– mapy tematyczne

CZYM JEST SKALA MAPY?

Skala mapy informuje o tym, ile razy odległości na mapie są mniejsze niż odpowiadające im odległości rzeczywiste.

PRZYKŁAD:

skala 1:600 – rozmiary rzeczywiste zmniejszono 600 razy.

JAKIE SĄ RODZAJE SKALI?

– skala liczbowa (np. 1:10 000)

– skala mianowana (np. 1 cm – 100 m)

– podziałka liniowa (jest to graficzne przedstawienie skali)

POŁUDNIKI I RÓWNOLEŻNIKI

– Znajdują się one na mapach i globusach;

– na globusie tworzą siatkę geograficzną;

– na mapie tworzą siatkę kartograficzną;

– przecinają się pod kątem prostym (na Ziemi i na globusie)

– jest ich nieskończenie wiele (na mapach i globusach są tylko niektóre z nich).

CZYM SĄ POŁUDNIKI?

To linie łączące bieguny kuli ziemskiej biegnące w kierunku północ-południe.

Cechy południków:

– są tej samej długości;

– mają kształt półokręgów;

– biegną od jednego bieguna do drugiego.

CZYM SĄ RÓWNOLEŻNIKI?

To linie przecinające południki pod kątem prostym, biegnące w kierunku wschód-zachód.

Cechy równoleżników:

– długość jest zróżnicowana;

– mają kształt okręgów zmniejszających się wraz z odległością od równika.

DO CZEGO SŁUŻĄ POŁUDNIKI I RÓWNOLEŻNIKI?

Dzięki nim możemy ustalić, jakie są współrzędne geograficzne miejsc i obiektów, czyli bardzo dokładnie opisać ich położenie na Ziemi.

WARTO WIEDZIEĆ!

– Wartości współrzędnych geograficznych podawane są w stopniach kątowych (o);

– każdy stopień dzielimy na 60 minut (60’);

– każdą minutę dzielimy na 60 sekund (60’’).

W JAKI SPOSÓB ZAPREZENTOWAĆ ZJAWISKA NA MAPACH?

Zjawiska przedstawia się za pomocą różnych metod, w zależności od tematu, przeznaczenia oraz skali mapy.

Jakie metody stosuje się do sporządzania map?

– metoda sygnaturowa;

– metoda izolinii;

– metoda kartogramu;

– metoda kartodiagramu.

JAK ZAPREZENTOWAĆ UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI NA MAPACH?

Zazwyczaj ukształtowanie powierzchni prezentuje się za pomocą poziomic.

Czym są poziomice?

Są to izolinie, które łączą punkty o tej samej wysokości nad poziomem morza.

Jakie są metody przedstawienia ukształtowania powierzchni na mapach?

– metoda poziomicowa (stosowana w dużych skalach, ponieważ poziomice pozwalają odczytać wysokość danej formy terenu, jej kształtu oraz nachylenie stoków);

– metoda hipsometryczna (stosowana w małych skalach, ponieważ można łatwo odczytać, jakie formy ukształtowania powierzchni np. niziny, wyżyny lub góry występują na danym obszarze).

WYSOKOŚĆ BEZWZGLĘDNA I WYSOKOŚĆ WZGLĘDNA

Czym jest wysokość bezwzględna?

– To wysokość mierzona od poziomu morza;

– podajemy ją w metrach nad poziomem morza (m n.p.m.);

– lub w metrach poniżej poziomu morza (m p.p.m.).

Czym jest wysokość względna?

– To wysokość mierzona od punktu odniesienia innego niż poziom morza np. Dno doliny, podnóże wzniesienia;

– podajemy ją w metrach (m).

ORIENTOWANIE MAPY

Na czym polega orientowanie mapy?

Polega na takim jej ułożeniu, aby kierunki geograficzne na mapie pokrywały się z kierunkami geograficznymi w terenie. Orientować mapę można na dwa sposoby:

– za pomocą kompasu lub busoli,

– za pomocą obiektów w terenie.

ĆWICZENIA - SPRAWDŹ WIEDZĘ PRZED SPRAWDZIANEM

Przykładowe zestawienia zadań, które mogą być idealnym treningiem przed realnym sprawdzianem.

Pliki do pobrania w .pdf i wydrukowania TUTAJ