GEOGRAFIA KLASA V DZIAŁ I. MAPA POLSKI
POJĘCIA
Depresja – to obszar lądu w obrębie nizin położony poniżej poziomu morza.
Poziomica – jest to linia na mapie, która łączy punkty leżące na tej samej wysokości nad poziomem morza.
Skala – informuje o stopniu zmniejszenia odległości na mapie lub planie. Wyróżnia się skalę liczbową, mianowaną oraz podziałkę liniową (graficzne przedstawienie skali).
Mapa – to obraz powierzchni Ziemi lub jej fragment widziany z góry, przedstawiony na płaszczyźnie w skali (pomniejszeniu)
Mapa hipsometryczna – to mapa przedstawiająca ukształtowanie powierzchni Ziemi za pomocą poziomic oraz nałożonych na nie kolorów hipsometrycznych.
JAKIE SĄ ELEMENTY MAPY?
– tytuł;
– skala;
– legenda;
– treść mapy (znaki kartograficzne).
CO TO JEST WYSOKOŚĆ BEZWZGLĘDNA?
Wysokość bezwzględna jest mierzona od poziomu morza. Podawana jest w metrach nad poziomem morza (skrót: m n.p.m.)
CO TO JEST WYSOKOŚĆ WZGLĘDNA?
Wysokość względna mierzy się ją od określonej wysokości, na której leży wybrane miejsce, np. dno doliny. Podawana jest w metrach (skrót: m).
JAKIMI KOLORAMI NA MAPIE HIPSOMETRYCZNEJ ZAZNACZONE SĄ NIZINY, WYŻYNY, GÓRY ORAZ JAKIE MAJĄ WYSOKOŚCI N. M. P KAŻDA Z TYCH FORM?
Rodzaj obszaru: Niziny,
Kolor na mapie hipsometrycznej: odcienie zieleni (0-300 m n.p.m.)
Rodzaj obszaru: Wyżyny
Kolor na mapie hipsometrycznej: odcienie koloru żółtego (od 300 do 500 m n.p.m.)
Rodzaj obszaru: Góry
Kolor na mapie hipsometrycznej: odcienie koloru pomarańczowego, czerwonego aż do brązowego (powyżej 500 m n.p.m.)
Przykłady wypukłych form terenu to: pagórek, wzgórze oraz góra.
Wklęsłe formy terenu to: dolina i kotlina.
W JAKI SPOSÓB MOŻEMY ROZPOZNAĆ NA MAPIE POZIOMICOWEJ
ŁAGODNE NACHYLENIE TERENU?
Łagodne nachylenie terenu możemy rozpoznać po dużych odległościach między poziomicami.
JAKIE SĄ RODZAJE MAP?
Mapy ogólnogeograficzne, mapy krajobrazowe, mapy turystyczne, plany miast.
JAK ZORIENTOWAĆ MAPĘ W TERENIE?
Orientowanie mapy w terenie polega na takim ułożeniu mapy, aby kierunki na mapie pokrywały się z kierunkami geograficznymi w terenie.
Mapę w terenie można zorientować za pomocą kompasu oraz obiektów w terenie.
Za pomocą którego rodzaju znaków kartograficznych przedstawia się na mapie rzekę? Za pomocą znaku liniowego.
Za pomocą którego rodzaju znaków kartograficznych przedstawia się na planie miasta muzeum? Za pomocą znaku punktowego.
Za pomocą którego rodzaju znaków kartograficznych przedstawia się na mapie łąkę? Za pomocą znaku powierzchniowego.
Za pomocą którego rodzaju znaków kartograficznych przedstawia się na mapie autostradę? Za pomocą znaku liniowego.
SKALA
Zamiana skali liczbowej 1:100 000 na skalę mianowaną.
1 cm – 1 km
Zamiana skali mianowanej 1 cm – 50 km na skalę liczbową.
1:5 000 000
Zamiana skali mianowanej 1 cm – 50 m na skalę liczbową.
1:5000
Zamiana skali liczbowej 1:2 500 000 na skalę mianowaną.
1 cm – 25 km
ĆWICZENIA - SPRAWDŹ WIEDZĘ PRZED SPRAWDZIANEM
Przykładowe zestawienia zadań, które mogą być idealnym treningiem przed realnym sprawdzianem.
Pliki do pobrania w .pdf i wydrukowania TUTAJ