GEOGRAFIA KLASA VII USŁUGI W POLSCE

1. RODZAJE USŁUG. TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ

PRZYKŁADY USŁUG, Z KTÓRYCH KORZYSTA SIĘ NIEMAL CODZIENNIE

– Korzystanie z usługi transportowej, takiej jak autobus, pociąg, samochód osobowy lub rower, aby dostać się do pracy, szkoły lub na zakupy.

– Korzystanie z usług edukacyjnych, takich jak uczęszczanie do szkoły, uczestnictwo w kursach, lekcje języka obcego.

– Korzystanie z usług telekomunikacyjnych, takich jak telefon komórkowy, Internet, telewizja kablowa lub satelitarna.

– Korzystanie z usług gastronomicznych, takich jak jedzenie w restauracji, zamawianie jedzenia na wynos.

– Korzystanie z usług rozrywkowych, takich jak oglądanie filmów w kinie, wypożyczanie książek z biblioteki, uczestnictwo wydarzeniach sportowych.

NAZWY ŚRODKÓW TRANSPORTU, KTÓRYMI MOŻNA PODRÓŻOWAĆ
PO POLSKICH MIASTACH

– transport samochodowy,

– transport kolejowy,

– tramwaje,

– rower miejski,

– hulajnoga elektryczna,

– taksówki,

– metro.

PODZIAŁ USŁUG ZE WZGLĘDU NA WYNIK DZIAŁALNOŚCI

– Informacyjne (łącznościowe) np. usługi telefoniczne, pocztowe czy internetowe;

– oświatowo-kulturalne np. edukacyjne;

– dystrybucyjne (dostawcze) np. transport;

– naprawcze np. remontowe, naprawa samochodu;

– rekreacyjno-zdrowotne np. Usługi turystyczne;

– organizacyjne np. doradztwo, działalność administracji państwowej i samorządowej.

WPŁYW TRANSPORTU NA JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW

TRANSPORT	WPŁYW NA JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
samochodowy	– zapewnia komfort podróży, – Stanowi podstawę Transportu Miejskiego, – jest mniej bezpiecznie niż inne rodzaje transportu, – spaliny wywierają negatywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi, – może powodować korki uliczne.
kolejowy	– ułatwia podróżowanie w mieście, w strefach podmiejskich oraz między regionami, – zapewnia krótki czas przejazdu, – pozwala uniknąć korków ulicznych, – jest stosunkowo bezpieczny.
wodny	– umożliwia uczestniczenie w rejsach promowych, – jest wykorzystywany w turystyce, – ma stosunkowo niewielki wpływ na środowisko.
lotniczy	– bardzo skraca czas podróży, – można nim dotrzeć do większości miejsc na ziemi, – uważa się go za najbezpieczniejszy rodzaj transportu.
przesyłowy	– dzięki niemu większość mieszkańców naszego kraju ma stały dostęp m.in do wody, prądu i gazu.

ARGUMENTY PRZEMAWIAJĄCE ZA TYM, ŻE USŁUGI PODNOSZĄ JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW TWOJEGO REGIONU

– Poprawa dostępności i wygody: Usługi, takie jak transport publiczny, ochrona zdrowia, czy edukacja, mają na celu ułatwić mieszkańcom korzystanie z nich. Dzięki temu, mieszkańcy mają łatwiejszy dostęp do niezbędnych usług oraz mogą korzystać z nich w sposób wygodny i efektywny.

– Wzrost jakości usług: Poprawa jakości usług ma bezpośredni wpływ na jakość życia mieszkańców. Na przykład, lepsza infrastruktura szkolna i dostęp do wysokiej jakości edukacji może przyczynić się do lepszego rozwoju umysłowego dzieci i młodzieży, co z kolei ma wpływ na ich przyszłość i możliwości zawodowe.

– Wzrost zatrudnienia: Rozwinięte usługi przyczyniają się również do wzrostu zatrudnienia w regionie. Nowe miejsca pracy w sektorze usług nie tylko dają mieszkańcom możliwość zarobienia na swoje utrzymanie, ale także przyciągają nowych mieszkańców i inwestorów.

– Wzrost konkurencyjności regionu: Obecność rozbudowanego i wysokiej jakości sektora usług może przyczynić się do wzrostu konkurencyjności regionu. Przyciągając inwestorów i przedsiębiorców, może to przyczynić się do wzrostu gospodarczego i rozwoju regionu.

– Zwiększenie dobrobytu i satysfakcji mieszkańców: Dobrze funkcjonujący sektor usług może przyczynić się do ogólnego wzrostu dobrobytu i satysfakcji mieszkańców. Dostępność usług społecznych, takich jak opieka zdrowotna, opieka nad dziećmi czy kultura, może znacząco poprawić jakość życia i satysfakcję z codziennych doświadczeń.

– Wspieranie integracji społecznej: Usługi społeczne mają również istotny wpływ na integrację społeczną. Dostęp do programów wsparcia, takich jak zasiłki socjalne czy schronienia dla osób bezdomnych, może pomóc w zniwelowaniu różnic społecznych i zapewnieniu, że każdy mieszkaniec ma równe szanse na dostęp do podstawowych usług i możliwości.

PODSUMOWANIE

W sumie, rozwinięte i wysokiej jakości usługi mogą znacząco podnieść jakość życia mieszkańców danego regionu. Poprawa dostępności, wygody i jakości usług przyczynia się do ich zadowolenia oraz wzrostu dobrobytu, co ma pozytywny wpływ na rozwój całego społeczeństwa.

2. WPŁYW TRANSPORTU NA ROZWÓJ INNYCH USŁUG I PRZEMYSŁU

WPŁYW TRANSPORTU NA ROZWÓJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Transport ma istotny wpływ na rozwój działalności gospodarczej. Jest kluczowym elementem globalnej gospodarki, umożliwiając przemieszczanie towarów, osób i informacji.

Transport wpływa na działalność gospodarczą przez kilka różnych czynników tj.:

– Po pierwsze, umożliwia przedsiębiorcom dostęp do surowców, materiałów i zasobów niezbędnych do produkcji. Bez efektywnego systemu transportowego, dostęp do tych zasobów może być trudny lub kosztowny, co może ograniczyć możliwości rozwoju działalności gospodarczej.

– Po drugie, transport umożliwia dostęp do rynków. Przedsiębiorcy mogą bez przeszkód dostarczać swoje produkty i usługi do klientów na całym świecie. Efektywny system transportowy pozwala na szybkie i sprawnie przemieszczanie towarów z punktu A do punktu B, co z kolei przyczynia się do wzrostu sprzedaży i zysków przedsiębiorstwa.

– Po trzecie, transport jest kluczowy dla rozwoju miast i regionów. Tworzy infrastrukturę transportową, która umożliwia łączność między różnymi obszarami, przyciągając inwestycje i tworząc miejsca pracy. Przedsiębiorcy mogą wykorzystać te możliwości, otwierając nowe filie, sklepy lub fabryki w strategicznych lokalizacjach.

– Wreszcie, transport ma także wpływ na wzrost produktu krajowego brutto (PKB) kraju. Efektywny i szybki transport sprzyja handlowi i wymianie handlowej, co prowadzi do wzrostu produkcji i rozwoju gospodarczego.

PODSUMOWANIE

Podsumowując, transport ma istotny wpływ na rozwój działalności gospodarczej. Ułatwia dostęp do zasobów, umożliwia dostęp do rynków, przyczynia się do rozwoju miast i regionów oraz sprzyja wzrostowi PKB. Efektywny system transportowy jest zatem niezwykle istotny dla rozwoju gospodarczego kraju.

WYMIEŃ NAZWY KILKU FIRM DZIAŁAJĄCYCH NA TERENACH
PORTOWYCH GDAŃSKA I GDYNI. CZYM SIĘ ONE ZAJMUJĄ?

Port Gdańsk SA – Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, zajmuje się zarządzaniem portem i organizacją obsługi statków oraz ładunków.

DCT Gdańsk – Wiodący terminal kontenerowy w Polsce, obsługuje import i eksport kontenerów.

Lotos Group – Koncern paliwowy, posiada rafinerię ropy naftowej w Gdańsku.

Gdańsk Shipyard – Stocznia Gdańska, zajmuje się budową i naprawą statków.

Remontowa Shipbuilding – Stocznia Remontowa w Gdańsku, specjalizuje się w naprawach i modernizacji statków.

Martime Shipyard – Stocznia morska w Gdyni, zajmuje się budową nowoczesnych statków morskich.

Polferry – Spółka obsługująca promy pasażerskie i samochodowe na trasie Gdańsk – Nynäshamn (Szwecja).

Baltic Container Terminal – Terminal kontenerowy w Gdyni, obsługuje transport kontenerowy.

Gdański Terminal Żeglugowy – Terminal przeładunkowy, obsługuje różne rodzaje ładunków morskich.

PRZYKŁADY PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁOWYCH Z OKOLIC WROCŁAWIA, KTÓRE ZNAJDUJĄ SIĘ BLISKO AUTOSTRAD LUB DRÓG EKSPRESOWYCH. CZYM SIĘ ONE ZAJMUJĄ I DOKĄD WYSYŁAJĄ SWOJE WYROBY?

– LG Display Poland – przedsiębiorstwo specjalizujące się w produkcji wyświetlaczy LCD. Zlokalizowane w Kobierzycach koło Wrocławia, korzysta z autostrady A8 i drogi ekspresowej S5. Wyroby wysyłane są głównie do klientów w Europie.

– Ikea – to międzynarodowy detalista mebli i wyposażenia domowego, który jest znany ze swojej charakterystycznej koncepcji „zrób to sam” i przystępnego cenowo wzornictwa. Jedna z placówek Ikea znajduje się na Bielanach Wrocławskich, która jest dobrze skomunikowana zarówno z autostradą A4, jak i z drogami ekspresowymi S5 i S8. Ikea wysyła swoje produkty do klientów na terenie całej Polski.

– Firma 3M to międzynarodowa korporacja mająca swoją fabrykę m.in. we Wrocławiu, zajmująca się produkcją m.in. opatrunków medycznych, materiałów ściernych, produktów z zakresu ochrony pracy, taśmy oraz kleje i aerozole przemysłowe.

Produkty firmy 3M są wysyłane do różnych miejsc zarówno w kraju, jak i za granicę, dzięki wykorzystaniu dogodnej lokalizacji obok autostrady A4, która stanowi ważne połączenie drogowe z resztą Polski oraz innymi krajami europejskimi.

– Bosch – przedsiębiorstwo, zajmujące się produkcją techniki motoryzacyjnej i przemysłowej, dóbr użytkowych oraz technicznego wyposażenia budynków. Fabryka znajduje się we Wrocławiu, przy wyjeździe na Warszawę.

Wyroby firmy Bosch są wysyłane do różnych lokalizacji zarówno w kraju, jak i za granicę, korzystając z korzystnej lokalizacji obok autostrady A4 oraz drogi ekspresowej S8, które są ważnymi szlakami transportowymi.

Wszystkie wymienione przedsiębiorstwa korzystają z dogodnej lokalizacji obok autostrad lub dróg ekspresowych, co ułatwia przesyłanie ich wyrobów zarówno na rynek krajowy, jak i międzynarodowy.

POJĘCIE

CZYM SĄ CENTRA LOGISTYCZNE?

Są to obiekty magazynowe wraz z infrastrukturą przeładunkową, w których świadczy się usługi związane z przyjmowaniem, magazynowaniem i dalszym rozprowadzeniem towarów.

3. HANDEL

POJĘCIA

CZYM JEST HANDEL ZAGRANICZNY?

Handel zagraniczny polega na odpłatnej wymianie dóbr i usług między państwami.

Import – sprowadzanie czegoś zza granicy

Eksport– sprzedawanie czegoś za granicę

KTÓRE KRAJE SĄ GŁÓWNYMI PARTNERAMI HANDLOWYMI POLSKIMI?

– Niemcy,

– Chiny,

– Rosja,

– Czechy.

JAKIE TOWARY SĄ NAJCZĘŚCIEJ IMPORTOWANE DO POLSKI?

Największą część towarów importowanych do Polski stanowią:

– maszyny,

– samochody,

– urządzenia elektroniczne,

– ropa naftowa,

– gaz ziemny,

– tworzywa sztuczne,

– leki,

– kosmetyki,

– odzież,

– obuwie,

– artykuły spożywcze,

– metale.

JAKIE TOWARY SĄ NAJCZĘŚCIEJ EKSPORTOWANE Z POLSKI?

– samochody osobowe,

– autobusy,

– pojazdy szynowe,

– silniki spalinowe,

– sprzęt RTV i AGD,

– łodzie motorowe,

– jachty,

– meble,

– okna,

– drzwi,

– papier,

– artykuły spożywcze.

CZYM JEST SALDO BILANSU HANDLU ZAGRANICZNEGO?

Saldo bilansu handlu zagranicznego to różnica między wartością eksportu a wartością importu w pewnym okresie (najczęściej w danym roku).

SUKCESY POLSKICH FIRM ZA GRANICĄ

PESA Bydgoszcz – największy polski producent pojazdów szynowych np. Tramwajów i pociągów elektrycznych. Obsługują one szlaki kolejowe m.in we Włoszech i w Niemczech.

CD projekt to wydawca znanej na całym świecie serii gier komputerowych o Wiedźminie. Do końca 2017 r. sprzedaż gier z tej serii osiągnęła ponad 30 milionów sztuk.

Mlekpol to jedna z polskich spółdzielni mleczarskich. Ok. 30% jej wyrobów sprzedaje się do Afryki Azji, Stanów Zjednoczonych oraz krajów Unii Europejskiej.

Nowy styl to przedsiębiorstwo które zajmuje trzecie miejsce w Europie pod względem produkcji mebli biurowych. Meble dostarczane są już do ponad 100 krajów.

4. TURYSTYKA

CZYM JEST TURYSTYKA?

W zależności od celu wyjazdu turystykę dzielimy na:

– wypoczynkową,

– poznawczą,

– biznesową,

– leczniczą,

– religijną.

W zależności od sposobu zorganizowania turystykę dzielimy na:

– indywidualną,

– zbiorową.

WALORY TURYSTYCZNE POLSKI

Do walorów przyrodniczych należą m.in.: rzeźba terenu, morze, jeziora i rzeki.

Do walorów kulturowych należą: zabytki, muzea, dawne obiekty wojskowe, elementy folkloru, imprezy kulturalne.

KTÓRE MIEJSCA W POLSCE SĄ NAJCZĘŚCIEJ ODWIEDZANE PRZEZ TURYSTÓW?

– Morze Bałtyckie (atrakcje stanowią m.in. ruchome wydmy w okolicach Łeby oraz klify na wyspie Wolin);

– Kraina Wielkich Jezior Mazurskich;

– Pojezierze Kaszubskie;

– Karpaty i Sudety (turystyka piesza, wycieczki rowerowe, trasy narciarskie);

– Tatry i Karkonosze;

– miasta: Warszawa, Kraków, Wrocław, Gdańsk, Toruń (atrakcyjne zabytki, galerie, muzea, wydarzenia kulturalne i sportowe np. koncerty, festiwale, targi, mecze).

OBIEKTY Z „LISTY UNESCO” W POLSCE

W Polsce figuruje 16 polskich takich obiektów.

Stare Miasto w Krakowie.
królewskie kopalnie soli w Wieliczce i Bochni.
Auschwitz- Birkenau, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945).
Puszcza Białowieska.
Stare Miasto w Warszawie.
Stare Miasto w Zamościu.
Średniowieczny zespół miejski Torunia.
Zamek krzyżacki w Malborku.
Kalwaria Zebrzydowska (manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy).
Kościoły Pokoju w Jaworze I Świdnicy.
Drewniane kościoły południowej Małopolski (Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa).
Park Mużakowski.
Hala Stulecia we Wrocławiu.
Drewniane cerkwie w polskim regionie Karpat (Radruż, Chotyniec, Smolnik, Turzańsk, Powroźnik, Owczary, Kwiatoń, Brunary Wyżne).
Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach.
Krzemionkowski region pradzieje owego górnictwa i krzemienia pasiastego.

5. WPŁYW WALORÓW PRZYRODNICZYCH I KULTUROWYCH NA ROZWÓJ TURYSTYKI

PRZYKŁADY WALORÓW PRZYRODNICZYCH WYBRZEŻA BAŁTYKU

– piaszczyste plaże,

– strome klify,

– wydmy,

– Mierzeja Helska,

– Mierzeja Wiślana,

– nasycone jodem powietrze.

PRZYKŁADY WALORÓW KULTUROWYCH MAŁOPOLSKI

– Kraków (np. katedra, Zamek Królewski na Wawelu, budowle Rynku Głównego, liczne kościoły, zabytkowe kamienice, Kazimierz);

– kopalnie soli w Wieliczce i Bochni;

– zespół architektoniczny i krajobrazowy w Kalwarii Zebrzydowskiej;

– budowle szlaku architektury drewnianej (254 zabytkowe obiekty);

– Szlak Rzemiosła Małopolski (tworzy go siedem regionalnych tras, które umożliwiają poznanie tradycyjnego rzemiosła np. garncarstwa i koronkarstwa).

RODZAJE USŁUG, KTÓRE MOGĄ SIĘ ROZWIJAĆ
DZIĘKI WZROSTOWI RUCHU TURYSTYCZNEGO

– usługi gastronomiczne (restauracje),

– usługi transportowe (taksówki),

– usługi hotelarskie (noclegi),

– usługi morskie (rejsy statkiem),

– nauka jazdy konnej,

– branża rozrywkowa (koncerty, festiwale),

– rękodzieło (jarmarki, pamiątki).

ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z NADMIERNEGO NATĘŻENIA
RUCHU TURYSTYCZNEGO NA WYBRZEŻU BAŁTYKU

Nadmierna kondensacja ruchu turystycznego na wybrzeżu Bałtyku może wiązać się z różnymi zagrożeniami. Oto kilka z nich:

– Niszczenie środowiska naturalnego: Duża liczba turystów może prowadzić do niszczenia miejsc z naturą, w tym plaż, klifów, mokradeł i lasów. Nadmierne użytkowanie tych obszarów może prowadzić do utraty bioróżnorodności, erozji nadbrzeża i utraty cennych siedlisk.

– Zanieczyszczenie środowiska: Wzrost liczby turystów może prowadzić do większej emisji dwutlenku węgla i zanieczyszczenia powietrza związanych z transportem. Ponadto, większa ilość osób na plażach może prowadzić do zwiększonej produkcji odpadów i zanieczyszczenia wody.

– Nadmierne wykorzystanie zasobów wodnych: Zwiększający się ruch turystyczny może prowadzić do nadmiernego poboru wody pitnej i zasobów wodnych, co z kolei może prowadzić do niedoboru wody dla miejscowej społeczności i ekosystemów.

– Zatłoczenie i utrata miejsca dla miejscowej społeczności: Duża liczba turystów może prowadzić do zatłoczenia na plażach, w restauracjach i innych popularnych miejscach. To może prowadzić do utraty spokoju i spokoju dla lokalnych mieszkańców.

– Podwyższenie cen i koncentracja bogactwa: Wzrost ruchu turystycznego może prowadzić do podwyższenia cen nieruchomości i usług przy jednoczesnej koncentracji dochodów w turystyce. To może prowadzić do wykluczenia społecznego i trudności ekonomicznych dla miejscowej społeczności.

Aby zarządzać tymi zagrożeniami, ważne jest, aby stosować odpowiednie zasady zrównoważonej turystyki. Wdrażanie planów zarządzania zrównoważonego rozwoju turystyki, promowanie działań ochrony środowiska, edukacja turystów i lokalnych mieszkańców oraz współpraca między różnymi interesariuszami mogą przynieść pozytywne rezultaty dla środowiska, społeczności i turystów.

ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z NADMIERNEGO NATĘŻENIA
RUCHU TURYSTYCZNEGO W MAŁOPOLSCE

Nadmierna liczba turystów może wiązać się z kilkoma zagrożeniami dla regionu Małopolska, w tym:

– Niszczenie środowiska naturalnego: Wzrost ruchu turystycznego może prowadzić do nadmiernego zużycia zasobów naturalnych, zanieczyszczenia środowiska, dewastacji obszarów przyrodniczych i degradacji ekosystemów.

– Natężenie ruchu drogowego: Duża ilość turystów może prowadzić do poważnych problemów związanych z natężeniem ruchu drogowego, takich jak korki, zatłoczone ulice i problemy z parkowaniem.

– Przeładowane atrakcje turystyczne: Popularne miejsca turystyczne mogą być zatłoczone, co prowadzi do utrudnionego dostępu dla odwiedzających i niewystarczającej przestrzeni do cieszenia się atrakcjami turystycznymi.

– Upadek lokalnej kultury i tradycji: Zbyt duże skupienie turystów na popularnych miejscach może prowadzić do komercjalizacji lokalnej kultury i tradycji, co może wpływać na utratę ich autentyczności.

– Presja na usługi publiczne: Gwałtowny wzrost ruchu turystycznego może stworzyć presję na infrastrukturę i usługi publiczne, takie jak systemy komunikacji, systemy zaopatrzenia w wodę, sieci kanalizacyjne i ochrona zdrowia.

– Bezpieczeństwo publiczne: Zwiększony napływ turystów może prowadzić do wzrostu przestępczości, oszustw, kradzieży i innych form działań nielegalnych, zagrażając bezpieczeństwu publicznemu.

Aby zaradzić tym zagrożeniom, istotne jest podejmowanie odpowiednich działań przez lokalne władze i społeczność, takie jak monitorowanie liczby turystów, rozwijanie zrównoważonego turystyki, wzmacnianie infrastruktury, ochrona środowiska naturalnego i promowanie edukacji turystycznej, która uświadamia turystów na temat konsekwencji nadmiernej liczby turystów dla regionu.

ĆWICZENIA - SPRAWDŹ WIEDZĘ PRZED SPRAWDZIANEM

Przykładowe zestawienia zadań, które mogą być idealnym treningiem przed realnym sprawdzianem.

Pliki do pobrania w .pdf i wydrukowania TUTAJ