GEOGRAFIA KLASA VII USŁUGI W POLSCE
1. RODZAJE USŁUG. TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ
PRZYKŁADY USŁUG, Z KTÓRYCH KORZYSTA SIĘ NIEMAL CODZIENNIE
– Korzystanie z usługi transportowej, takiej jak autobus, pociąg, samochód osobowy lub rower, aby dostać się do pracy, szkoły lub na zakupy.
– Korzystanie z usług edukacyjnych, takich jak uczęszczanie do szkoły, uczestnictwo w kursach, lekcje języka obcego.
– Korzystanie z usług telekomunikacyjnych, takich jak telefon komórkowy, Internet, telewizja kablowa lub satelitarna.
– Korzystanie z usług gastronomicznych, takich jak jedzenie w restauracji, zamawianie jedzenia na wynos.
– Korzystanie z usług rozrywkowych, takich jak oglądanie filmów w kinie, wypożyczanie książek z biblioteki, uczestnictwo wydarzeniach sportowych.
NAZWY ŚRODKÓW TRANSPORTU, KTÓRYMI MOŻNA PODRÓŻOWAĆ
PO POLSKICH MIASTACH
– transport samochodowy,
– transport kolejowy,
– tramwaje,
– rower miejski,
– hulajnoga elektryczna,
– taksówki,
– metro.
PODZIAŁ USŁUG ZE WZGLĘDU NA WYNIK DZIAŁALNOŚCI
– Informacyjne (łącznościowe) np. usługi telefoniczne, pocztowe czy internetowe;
– oświatowo-kulturalne np. edukacyjne;
– dystrybucyjne (dostawcze) np. transport;
– naprawcze np. remontowe, naprawa samochodu;
– rekreacyjno-zdrowotne np. Usługi turystyczne;
– organizacyjne np. doradztwo, działalność administracji państwowej i samorządowej.
WPŁYW TRANSPORTU NA JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
TRANSPORT | WPŁYW NA JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW |
samochodowy | – zapewnia komfort podróży, – Stanowi podstawę Transportu Miejskiego, – jest mniej bezpiecznie niż inne rodzaje transportu, – spaliny wywierają negatywny wpływ na środowisko i zdrowie ludzi, – może powodować korki uliczne. |
kolejowy | – ułatwia podróżowanie w mieście, w strefach podmiejskich oraz między regionami, – zapewnia krótki czas przejazdu, – pozwala uniknąć korków ulicznych, – jest stosunkowo bezpieczny. |
wodny | – umożliwia uczestniczenie w rejsach promowych, – jest wykorzystywany w turystyce, – ma stosunkowo niewielki wpływ na środowisko. |
lotniczy | – bardzo skraca czas podróży, – można nim dotrzeć do większości miejsc na ziemi, – uważa się go za najbezpieczniejszy rodzaj transportu. |
przesyłowy | – dzięki niemu większość mieszkańców naszego kraju ma stały dostęp m.in do wody, prądu i gazu. |
ARGUMENTY PRZEMAWIAJĄCE ZA TYM, ŻE USŁUGI PODNOSZĄ JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW TWOJEGO REGIONU
– Poprawa dostępności i wygody: Usługi, takie jak transport publiczny, ochrona zdrowia, czy edukacja, mają na celu ułatwić mieszkańcom korzystanie z nich. Dzięki temu, mieszkańcy mają łatwiejszy dostęp do niezbędnych usług oraz mogą korzystać z nich w sposób wygodny i efektywny.
– Wzrost jakości usług: Poprawa jakości usług ma bezpośredni wpływ na jakość życia mieszkańców. Na przykład, lepsza infrastruktura szkolna i dostęp do wysokiej jakości edukacji może przyczynić się do lepszego rozwoju umysłowego dzieci i młodzieży, co z kolei ma wpływ na ich przyszłość i możliwości zawodowe.
– Wzrost zatrudnienia: Rozwinięte usługi przyczyniają się również do wzrostu zatrudnienia w regionie. Nowe miejsca pracy w sektorze usług nie tylko dają mieszkańcom możliwość zarobienia na swoje utrzymanie, ale także przyciągają nowych mieszkańców i inwestorów.
– Wzrost konkurencyjności regionu: Obecność rozbudowanego i wysokiej jakości sektora usług może przyczynić się do wzrostu konkurencyjności regionu. Przyciągając inwestorów i przedsiębiorców, może to przyczynić się do wzrostu gospodarczego i rozwoju regionu.
– Zwiększenie dobrobytu i satysfakcji mieszkańców: Dobrze funkcjonujący sektor usług może przyczynić się do ogólnego wzrostu dobrobytu i satysfakcji mieszkańców. Dostępność usług społecznych, takich jak opieka zdrowotna, opieka nad dziećmi czy kultura, może znacząco poprawić jakość życia i satysfakcję z codziennych doświadczeń.
– Wspieranie integracji społecznej: Usługi społeczne mają również istotny wpływ na integrację społeczną. Dostęp do programów wsparcia, takich jak zasiłki socjalne czy schronienia dla osób bezdomnych, może pomóc w zniwelowaniu różnic społecznych i zapewnieniu, że każdy mieszkaniec ma równe szanse na dostęp do podstawowych usług i możliwości.
PODSUMOWANIE
W sumie, rozwinięte i wysokiej jakości usługi mogą znacząco podnieść jakość życia mieszkańców danego regionu. Poprawa dostępności, wygody i jakości usług przyczynia się do ich zadowolenia oraz wzrostu dobrobytu, co ma pozytywny wpływ na rozwój całego społeczeństwa.
2. WPŁYW TRANSPORTU NA ROZWÓJ INNYCH USŁUG I PRZEMYSŁU
WPŁYW TRANSPORTU NA ROZWÓJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Transport ma istotny wpływ na rozwój działalności gospodarczej. Jest kluczowym elementem globalnej gospodarki, umożliwiając przemieszczanie towarów, osób i informacji.
Transport wpływa na działalność gospodarczą przez kilka różnych czynników tj.:
– Po pierwsze, umożliwia przedsiębiorcom dostęp do surowców, materiałów i zasobów niezbędnych do produkcji. Bez efektywnego systemu transportowego, dostęp do tych zasobów może być trudny lub kosztowny, co może ograniczyć możliwości rozwoju działalności gospodarczej.
– Po drugie, transport umożliwia dostęp do rynków. Przedsiębiorcy mogą bez przeszkód dostarczać swoje produkty i usługi do klientów na całym świecie. Efektywny system transportowy pozwala na szybkie i sprawnie przemieszczanie towarów z punktu A do punktu B, co z kolei przyczynia się do wzrostu sprzedaży i zysków przedsiębiorstwa.
– Po trzecie, transport jest kluczowy dla rozwoju miast i regionów. Tworzy infrastrukturę transportową, która umożliwia łączność między różnymi obszarami, przyciągając inwestycje i tworząc miejsca pracy. Przedsiębiorcy mogą wykorzystać te możliwości, otwierając nowe filie, sklepy lub fabryki w strategicznych lokalizacjach.
– Wreszcie, transport ma także wpływ na wzrost produktu krajowego brutto (PKB) kraju. Efektywny i szybki transport sprzyja handlowi i wymianie handlowej, co prowadzi do wzrostu produkcji i rozwoju gospodarczego.
PODSUMOWANIE
Podsumowując, transport ma istotny wpływ na rozwój działalności gospodarczej. Ułatwia dostęp do zasobów, umożliwia dostęp do rynków, przyczynia się do rozwoju miast i regionów oraz sprzyja wzrostowi PKB. Efektywny system transportowy jest zatem niezwykle istotny dla rozwoju gospodarczego kraju.
WYMIEŃ NAZWY KILKU FIRM DZIAŁAJĄCYCH NA TERENACH
PORTOWYCH GDAŃSKA I GDYNI. CZYM SIĘ ONE ZAJMUJĄ?
Port Gdańsk SA – Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, zajmuje się zarządzaniem portem i organizacją obsługi statków oraz ładunków.
DCT Gdańsk – Wiodący terminal kontenerowy w Polsce, obsługuje import i eksport kontenerów.
Lotos Group – Koncern paliwowy, posiada rafinerię ropy naftowej w Gdańsku.
Gdańsk Shipyard – Stocznia Gdańska, zajmuje się budową i naprawą statków.
Remontowa Shipbuilding – Stocznia Remontowa w Gdańsku, specjalizuje się w naprawach i modernizacji statków.
Martime Shipyard – Stocznia morska w Gdyni, zajmuje się budową nowoczesnych statków morskich.
Polferry – Spółka obsługująca promy pasażerskie i samochodowe na trasie Gdańsk – Nynäshamn (Szwecja).
Baltic Container Terminal – Terminal kontenerowy w Gdyni, obsługuje transport kontenerowy.
Gdański Terminal Żeglugowy – Terminal przeładunkowy, obsługuje różne rodzaje ładunków morskich.
PRZYKŁADY PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁOWYCH Z OKOLIC WROCŁAWIA, KTÓRE ZNAJDUJĄ SIĘ BLISKO AUTOSTRAD LUB DRÓG EKSPRESOWYCH. CZYM SIĘ ONE ZAJMUJĄ I DOKĄD WYSYŁAJĄ SWOJE WYROBY?
– LG Display Poland – przedsiębiorstwo specjalizujące się w produkcji wyświetlaczy LCD. Zlokalizowane w Kobierzycach koło Wrocławia, korzysta z autostrady A8 i drogi ekspresowej S5. Wyroby wysyłane są głównie do klientów w Europie.
– Ikea – to międzynarodowy detalista mebli i wyposażenia domowego, który jest znany ze swojej charakterystycznej koncepcji „zrób to sam” i przystępnego cenowo wzornictwa. Jedna z placówek Ikea znajduje się na Bielanach Wrocławskich, która jest dobrze skomunikowana zarówno z autostradą A4, jak i z drogami ekspresowymi S5 i S8. Ikea wysyła swoje produkty do klientów na terenie całej Polski.
– Firma 3M to międzynarodowa korporacja mająca swoją fabrykę m.in. we Wrocławiu, zajmująca się produkcją m.in. opatrunków medycznych, materiałów ściernych, produktów z zakresu ochrony pracy, taśmy oraz kleje i aerozole przemysłowe.
Produkty firmy 3M są wysyłane do różnych miejsc zarówno w kraju, jak i za granicę, dzięki wykorzystaniu dogodnej lokalizacji obok autostrady A4, która stanowi ważne połączenie drogowe z resztą Polski oraz innymi krajami europejskimi.
– Bosch – przedsiębiorstwo, zajmujące się produkcją techniki motoryzacyjnej i przemysłowej, dóbr użytkowych oraz technicznego wyposażenia budynków. Fabryka znajduje się we Wrocławiu, przy wyjeździe na Warszawę.
Wyroby firmy Bosch są wysyłane do różnych lokalizacji zarówno w kraju, jak i za granicę, korzystając z korzystnej lokalizacji obok autostrady A4 oraz drogi ekspresowej S8, które są ważnymi szlakami transportowymi.
Wszystkie wymienione przedsiębiorstwa korzystają z dogodnej lokalizacji obok autostrad lub dróg ekspresowych, co ułatwia przesyłanie ich wyrobów zarówno na rynek krajowy, jak i międzynarodowy.
POJĘCIE
CZYM SĄ CENTRA LOGISTYCZNE?
Są to obiekty magazynowe wraz z infrastrukturą przeładunkową, w których świadczy się usługi związane z przyjmowaniem, magazynowaniem i dalszym rozprowadzeniem towarów.
3. HANDEL
POJĘCIA
CZYM JEST HANDEL ZAGRANICZNY?
Handel zagraniczny polega na odpłatnej wymianie dóbr i usług między państwami.
Import – sprowadzanie czegoś zza granicy
Eksport– sprzedawanie czegoś za granicę
KTÓRE KRAJE SĄ GŁÓWNYMI PARTNERAMI HANDLOWYMI POLSKIMI?
– Niemcy,
– Chiny,
– Rosja,
– Czechy.
JAKIE TOWARY SĄ NAJCZĘŚCIEJ IMPORTOWANE DO POLSKI?
Największą część towarów importowanych do Polski stanowią:
– maszyny,
– samochody,
– urządzenia elektroniczne,
– ropa naftowa,
– gaz ziemny,
– tworzywa sztuczne,
– leki,
– kosmetyki,
– odzież,
– obuwie,
– artykuły spożywcze,
– metale.
JAKIE TOWARY SĄ NAJCZĘŚCIEJ EKSPORTOWANE Z POLSKI?
– samochody osobowe,
– autobusy,
– pojazdy szynowe,
– silniki spalinowe,
– sprzęt RTV i AGD,
– łodzie motorowe,
– jachty,
– meble,
– okna,
– drzwi,
– papier,
– artykuły spożywcze.
CZYM JEST SALDO BILANSU HANDLU ZAGRANICZNEGO?
Saldo bilansu handlu zagranicznego to różnica między wartością eksportu a wartością importu w pewnym okresie (najczęściej w danym roku).
SUKCESY POLSKICH FIRM ZA GRANICĄ
PESA Bydgoszcz – największy polski producent pojazdów szynowych np. Tramwajów i pociągów elektrycznych. Obsługują one szlaki kolejowe m.in we Włoszech i w Niemczech.
CD projekt to wydawca znanej na całym świecie serii gier komputerowych o Wiedźminie. Do końca 2017 r. sprzedaż gier z tej serii osiągnęła ponad 30 milionów sztuk.
Mlekpol to jedna z polskich spółdzielni mleczarskich. Ok. 30% jej wyrobów sprzedaje się do Afryki Azji, Stanów Zjednoczonych oraz krajów Unii Europejskiej.
Nowy styl to przedsiębiorstwo które zajmuje trzecie miejsce w Europie pod względem produkcji mebli biurowych. Meble dostarczane są już do ponad 100 krajów.
4. TURYSTYKA
CZYM JEST TURYSTYKA?
W zależności od celu wyjazdu turystykę dzielimy na:
– wypoczynkową,
– poznawczą,
– biznesową,
– leczniczą,
– religijną.
W zależności od sposobu zorganizowania turystykę dzielimy na:
– indywidualną,
– zbiorową.
WALORY TURYSTYCZNE POLSKI
Do walorów przyrodniczych należą m.in.: rzeźba terenu, morze, jeziora i rzeki.
Do walorów kulturowych należą: zabytki, muzea, dawne obiekty wojskowe, elementy folkloru, imprezy kulturalne.
KTÓRE MIEJSCA W POLSCE SĄ NAJCZĘŚCIEJ ODWIEDZANE PRZEZ TURYSTÓW?
– Morze Bałtyckie (atrakcje stanowią m.in. ruchome wydmy w okolicach Łeby oraz klify na wyspie Wolin);
– Kraina Wielkich Jezior Mazurskich;
– Pojezierze Kaszubskie;
– Karpaty i Sudety (turystyka piesza, wycieczki rowerowe, trasy narciarskie);
– Tatry i Karkonosze;
– miasta: Warszawa, Kraków, Wrocław, Gdańsk, Toruń (atrakcyjne zabytki, galerie, muzea, wydarzenia kulturalne i sportowe np. koncerty, festiwale, targi, mecze).
OBIEKTY Z „LISTY UNESCO” W POLSCE
W Polsce figuruje 16 polskich takich obiektów.
- Stare Miasto w Krakowie.
- królewskie kopalnie soli w Wieliczce i Bochni.
- Auschwitz- Birkenau, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945).
- Puszcza Białowieska.
- Stare Miasto w Warszawie.
- Stare Miasto w Zamościu.
- Średniowieczny zespół miejski Torunia.
- Zamek krzyżacki w Malborku.
- Kalwaria Zebrzydowska (manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy).
- Kościoły Pokoju w Jaworze I Świdnicy.
- Drewniane kościoły południowej Małopolski (Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa).
- Park Mużakowski.
- Hala Stulecia we Wrocławiu.
- Drewniane cerkwie w polskim regionie Karpat (Radruż, Chotyniec, Smolnik, Turzańsk, Powroźnik, Owczary, Kwiatoń, Brunary Wyżne).
- Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach.
- Krzemionkowski region pradzieje owego górnictwa i krzemienia pasiastego.
5. WPŁYW WALORÓW PRZYRODNICZYCH I KULTUROWYCH NA ROZWÓJ TURYSTYKI
PRZYKŁADY WALORÓW PRZYRODNICZYCH WYBRZEŻA BAŁTYKU
– piaszczyste plaże,
– strome klify,
– wydmy,
– Mierzeja Helska,
– Mierzeja Wiślana,
– nasycone jodem powietrze.
PRZYKŁADY WALORÓW KULTUROWYCH MAŁOPOLSKI
– Kraków (np. katedra, Zamek Królewski na Wawelu, budowle Rynku Głównego, liczne kościoły, zabytkowe kamienice, Kazimierz);
– kopalnie soli w Wieliczce i Bochni;
– zespół architektoniczny i krajobrazowy w Kalwarii Zebrzydowskiej;
– budowle szlaku architektury drewnianej (254 zabytkowe obiekty);
– Szlak Rzemiosła Małopolski (tworzy go siedem regionalnych tras, które umożliwiają poznanie tradycyjnego rzemiosła np. garncarstwa i koronkarstwa).
RODZAJE USŁUG, KTÓRE MOGĄ SIĘ ROZWIJAĆ
DZIĘKI WZROSTOWI RUCHU TURYSTYCZNEGO
– usługi gastronomiczne (restauracje),
– usługi transportowe (taksówki),
– usługi hotelarskie (noclegi),
– usługi morskie (rejsy statkiem),
– nauka jazdy konnej,
– branża rozrywkowa (koncerty, festiwale),
– rękodzieło (jarmarki, pamiątki).
ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z NADMIERNEGO NATĘŻENIA
RUCHU TURYSTYCZNEGO NA WYBRZEŻU BAŁTYKU
Nadmierna kondensacja ruchu turystycznego na wybrzeżu Bałtyku może wiązać się z różnymi zagrożeniami. Oto kilka z nich:
– Niszczenie środowiska naturalnego: Duża liczba turystów może prowadzić do niszczenia miejsc z naturą, w tym plaż, klifów, mokradeł i lasów. Nadmierne użytkowanie tych obszarów może prowadzić do utraty bioróżnorodności, erozji nadbrzeża i utraty cennych siedlisk.
– Zanieczyszczenie środowiska: Wzrost liczby turystów może prowadzić do większej emisji dwutlenku węgla i zanieczyszczenia powietrza związanych z transportem. Ponadto, większa ilość osób na plażach może prowadzić do zwiększonej produkcji odpadów i zanieczyszczenia wody.
– Nadmierne wykorzystanie zasobów wodnych: Zwiększający się ruch turystyczny może prowadzić do nadmiernego poboru wody pitnej i zasobów wodnych, co z kolei może prowadzić do niedoboru wody dla miejscowej społeczności i ekosystemów.
– Zatłoczenie i utrata miejsca dla miejscowej społeczności: Duża liczba turystów może prowadzić do zatłoczenia na plażach, w restauracjach i innych popularnych miejscach. To może prowadzić do utraty spokoju i spokoju dla lokalnych mieszkańców.
– Podwyższenie cen i koncentracja bogactwa: Wzrost ruchu turystycznego może prowadzić do podwyższenia cen nieruchomości i usług przy jednoczesnej koncentracji dochodów w turystyce. To może prowadzić do wykluczenia społecznego i trudności ekonomicznych dla miejscowej społeczności.
Aby zarządzać tymi zagrożeniami, ważne jest, aby stosować odpowiednie zasady zrównoważonej turystyki. Wdrażanie planów zarządzania zrównoważonego rozwoju turystyki, promowanie działań ochrony środowiska, edukacja turystów i lokalnych mieszkańców oraz współpraca między różnymi interesariuszami mogą przynieść pozytywne rezultaty dla środowiska, społeczności i turystów.
ZAGROŻENIA WYNIKAJĄCE Z NADMIERNEGO NATĘŻENIA
RUCHU TURYSTYCZNEGO W MAŁOPOLSCE
Nadmierna liczba turystów może wiązać się z kilkoma zagrożeniami dla regionu Małopolska, w tym:
– Niszczenie środowiska naturalnego: Wzrost ruchu turystycznego może prowadzić do nadmiernego zużycia zasobów naturalnych, zanieczyszczenia środowiska, dewastacji obszarów przyrodniczych i degradacji ekosystemów.
– Natężenie ruchu drogowego: Duża ilość turystów może prowadzić do poważnych problemów związanych z natężeniem ruchu drogowego, takich jak korki, zatłoczone ulice i problemy z parkowaniem.
– Przeładowane atrakcje turystyczne: Popularne miejsca turystyczne mogą być zatłoczone, co prowadzi do utrudnionego dostępu dla odwiedzających i niewystarczającej przestrzeni do cieszenia się atrakcjami turystycznymi.
– Upadek lokalnej kultury i tradycji: Zbyt duże skupienie turystów na popularnych miejscach może prowadzić do komercjalizacji lokalnej kultury i tradycji, co może wpływać na utratę ich autentyczności.
– Presja na usługi publiczne: Gwałtowny wzrost ruchu turystycznego może stworzyć presję na infrastrukturę i usługi publiczne, takie jak systemy komunikacji, systemy zaopatrzenia w wodę, sieci kanalizacyjne i ochrona zdrowia.
– Bezpieczeństwo publiczne: Zwiększony napływ turystów może prowadzić do wzrostu przestępczości, oszustw, kradzieży i innych form działań nielegalnych, zagrażając bezpieczeństwu publicznemu.
Aby zaradzić tym zagrożeniom, istotne jest podejmowanie odpowiednich działań przez lokalne władze i społeczność, takie jak monitorowanie liczby turystów, rozwijanie zrównoważonego turystyki, wzmacnianie infrastruktury, ochrona środowiska naturalnego i promowanie edukacji turystycznej, która uświadamia turystów na temat konsekwencji nadmiernej liczby turystów dla regionu.
ĆWICZENIA - SPRAWDŹ WIEDZĘ PRZED SPRAWDZIANEM
Przykładowe zestawienia zadań, które mogą być idealnym treningiem przed realnym sprawdzianem.
Pliki do pobrania w .pdf i wydrukowania TUTAJ
