AFAZJA

EDUKACJA PRZEDSZKOLNA I WCZESNOSZKOLNA

WITAMY NA STRONIE POŚWIĘCONEJ AFAZJI! 

Afazja to zaburzenie językowe, które może znacząco wpłynąć na codzienną komunikację – rozumienie mowy, mówienie, czytanie oraz pisanie. Najczęściej występuje wskutek uszkodzeń mózgu, takich jak udar lub uraz, i może dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Naszym celem jest przybliżenie problematyki afazji, przedstawienie jej rodzajów oraz zaproponowanie metod terapii, które wspierają powrót do sprawności językowej. Odkryj, jak skutecznie wspierać osoby z afazją i dowiedz się, jak wygląda codzienna praca nad odbudową umiejętności komunikacyjnych.

Afazja to zaburzenie językowe, które polega na trudności w mówieniu, rozumieniu mowy, czytaniu i pisaniu. Najczęściej jest wynikiem uszkodzenia mózgu, najczęściej w wyniku udaru, urazu głowy, infekcji mózgu lub guza.

Główne rodzaje afazji:

  1. Afazja ruchowa (Broki) – osoby mają trudności w wypowiadaniu słów i tworzeniu zdań, ale rozumienie mowy pozostaje stosunkowo dobre.

  2. Afazja czuciowa (Wernickego) – występują problemy ze zrozumieniem mowy; mowa jest płynna, ale może być niespójna i trudna do zrozumienia dla innych.

  3. Afazja globalna – najcięższa forma afazji, obejmuje zarówno trudności w mówieniu, jak i rozumieniu języka.

  4. Afazja amnestyczna – trudności w nazywaniu przedmiotów, co powoduje, że pacjent zapomina słów lub długo je wyszukuje.

Przyczyny:

  • Udar mózgu – najczęstsza przyczyna afazji.
  • Uraz głowy – może uszkodzić obszary mózgu odpowiedzialne za język.
  • Guzy mózgu i infekcje – np. zapalenie mózgu.

Leczenie:

Leczenie afazji jest długotrwałe i wymaga współpracy z logopedą. Terapia obejmuje:

  • ćwiczenia mowy,
  • ćwiczenia rozumienia,
  • czasem pomoc psychologiczną.

Afazja jest trudnym zaburzeniem, jednak dzięki terapii można poprawić funkcje językowe i codzienną komunikację pacjenta.

Plan Pracy z Dzieckiem z Afazją

  1. Diagnoza – określenie rodzaju afazji, analiza potrzeb i trudności dziecka.
  2. Indywidualny plan terapii – dostosowanie ćwiczeń do rodzaju afazji oraz poziomu rozwoju dziecka.
  3. Regularne ćwiczenia – codzienna praca nad mową, w krótkich seriach, aby nie przeciążać dziecka.
  4. Monitorowanie postępów – regularne ocenianie, które ćwiczenia przynoszą efekty i wprowadzenie korekt w terapii.
  5. Wsparcie rodziny – wdrażanie rodziców w terapię, aby ćwiczenia były powtarzane również w domu.

PRZYKŁADY ĆWICZEŃ DLA DZIECI Z AFAZJĄ

Ćwiczenia dla dzieci z afazją można dostosować do rodzaju afazji, stopnia zaburzeń i potrzeb dziecka. Regularny trening pomaga dziecku stopniowo poprawić komunikację. Regularność i cierpliwość są kluczowe, a zaangażowanie rodziców
i opiekunów zwiększa skuteczność terapii. Oto przykłady prostych ćwiczeń krok po kroku dla każdego rodzaju afazji:

1. Afazja Ruchowa (Broki)

  1. Rozpoznawanie obrazków

    • Krok 1: Pokaż kilka obrazków i nazwij je.
    • Krok 2: Powiedz: „Pokaż mi kotka” i poczekaj, aż dziecko wskaże poprawny obrazek.
    • Krok 3: Jeśli dziecko się myli, pomóż mu wskazując poprawny obrazek i powtórz ćwiczenie.
  2. Łączenie słów z czynnościami

    • Krok 1: Przeprowadź prostą scenkę, np. pokaż jedzenie łyżką.
    • Krok 2: Zapytaj: „Co robisz?” i zachęć dziecko do powiedzenia „Jem”.
    • Krok 3: Wprowadź inne czynności: „Śpię”, „Piję”, „Bawię się”.
  3. Układanie historyjek

    • Krok 1: Pokaż serię obrazków przedstawiających prostą historyjkę (np. dziecko wychodzi z domu, idzie do szkoły).
    • Krok 2: Poproś dziecko, aby opowiedziało, co widzi na obrazkach.
    • Krok 3: W razie potrzeby koryguj błędy i powtarzaj zdania poprawnie.

2. Afazja Czuciowa (Wernickego)

Ćwiczenia:

  1. Rozpoznawanie obrazków

    • Krok 1: Pokaż kilka obrazków i nazwij je.
    • Krok 2: Powiedz: „Pokaż mi kotka” i poczekaj, aż dziecko wskaże poprawny obrazek.
    • Krok 3: Jeśli dziecko się myli, pomóż mu wskazując poprawny obrazek i powtórz ćwiczenie.
  2. Łączenie słów z czynnościami

    • Krok 1: Przeprowadź prostą scenkę, np. pokaż jedzenie łyżką.
    • Krok 2: Zapytaj: „Co robisz?” i zachęć dziecko do powiedzenia „Jem”.
    • Krok 3: Wprowadź inne czynności: „Śpię”, „Piję”, „Bawię się”.
  3. Układanie historyjek

    • Krok 1: Pokaż serię obrazków przedstawiających prostą historyjkę (np. dziecko wychodzi z domu, idzie do szkoły).
    • Krok 2: Poproś dziecko, aby opowiedziało, co widzi na obrazkach.
    • Krok 3: W razie potrzeby koryguj błędy i powtarzaj zdania poprawnie.

3. Afazja Globalna

Ćwiczenia:

  1. Reakcje na dźwięki

    • Krok 1: Odtwarzaj różne dźwięki (np. dźwięk telefonu, psa, karetki).
    • Krok 2: Zapytaj dziecko, co słyszy lub wskaż odpowiedni obrazek.
    • Krok 3: Powtarzaj ćwiczenie z różnymi dźwiękami, ucząc, jak odpowiadać na każdy z nich.
  2. Proste gesty i słowa

    • Krok 1: Pokaż dziecku prosty gest (np. machanie ręką na pożegnanie).
    • Krok 2: Powiedz „pa-pa” i zachęć dziecko, aby powtórzyło gest i słowo.
    • Krok 3: Ćwicz inne gesty, np. „daj”, „proszę” z odpowiednimi słowami.
  3. Używanie tablicy obrazkowej

    • Krok 1: Ułóż przed dzieckiem tablicę z prostymi obrazkami (np. jedzenie, zabawki, rodzina).
    • Krok 2: Zapytaj dziecko, np. „Co chcesz?” i pokaż, jak wskazać odpowiedni obrazek.
    • Krok 3: Stopniowo ucz dziecko, jak komunikować podstawowe potrzeby za pomocą obrazków.

4. Afazja Amnestyczna

Ćwiczenia:

  1. Nazywanie obrazków

    • Krok 1: Pokaż obrazek (np. kot).
    • Krok 2: Zapytaj: „Co to jest?”.
    • Krok 3: Jeśli dziecko nie odpowiada, powiedz nazwę i poproś, aby dziecko powtórzyło. Powtarzaj z różnymi przedmiotami.
  2. Gra w „Zgadnij, co to”

    • Krok 1: Opisz przedmiot bez użycia jego nazwy (np. „To zwierzę, które mówi „miau”).
    • Krok 2: Poproś dziecko, aby zgadło nazwę (np. „kot”).
    • Krok 3: Zachęcaj dziecko, aby opisywało inne przedmioty.
  3. Kończenie zdań

    • Krok 1: Powiedz początek zdania, np. „Pies mówi…” i poproś dziecko o dokończenie, np. „hau-hau”.
    • Krok 2: Rozpoczynaj inne zdania, np. „Jabłko jest…”, aby ćwiczyć pamięć słów.