CZYM JEST ORZECZENIE IMIENNE?

Składa się z dwóch części:

– łącznika – osobowej formy czasownika być, zostać, stać się oraz wyrazu informującego o tym, kim lub czym jest podmiot, jakie ma cechy albo w jakim stanie się znajduje.

– orzecznika – m.in. rzeczownika, przymiotnika, liczebnika porządkowego lub przysłówka.

NA JAKIE PYTANIA ODPOWIADA ORZECZENIE IMIENNE?

– Kim jest?

– Czym jest?

– Kim został?

– Czym został?

– Jaki jest?

– Jaki się stał?

PRZYKŁADY

W zdaniu „Kot biegnie.”, orzeczeniem imiennym jest czasownik „biegnie”, który wyraża czynność, jaką wykonuje kot. Natomiast, w zdaniu „Kwiat jest piękny.”, orzeczeniem imiennym jest czasownik „jest”, który opisuje stan lub cechę kwiatu, czyli to, że jest piękny.

Orzeczenie imienne może być w czasie:

– teraźniejszym,

– przeszłym lub

– przyszłym,

a także w trybach:

– rozkazującym i 

– przypuszczającym.

PRZYKŁADY

Proste przykłady z codziennego życia, takie jak: „Małgosia jest grzeczna.” (orzeczenie imienne w czasie teraźniejszym), „Piotrek był wesoły na urodzinach.” (orzeczenie imienne w czasie przeszłym), „Kiedy będziesz gotowy, wyjdziemy na spacer.” (orzeczenie imienne w czasie przyszłym), „Proszę, bądź cicho w bibliotece.” (orzeczenie imienne w trybie rozkazującym), „Może Marcin woli grać w piłkę?” (orzeczenie imienne w trybie przypuszczającym).

Orzeczenie imienne opisuje lub wyraża:

– cechę,

– stan,

– czynność lub

– preferencje podmiotu zdania.