JĘZYK POLSKI KLASA VI CO JUŻ WIEMY O GŁOSKACH I SYLABACH?

CZYM SĄ GŁOSKI?

To najmniejsze dźwięki mowy, z których składa się każde wypowiadane słowo. Głoski mówimy i słyszymy np. wyraz bluszcz składa się z 5 głosek: b-l-u-sz-cz.

PODZIAŁ GŁOSEK

Głoski dzielą się na:

– samogłoski (jest ich osiem i są to: a, e, i, o, u, (ó), y, ą, ę);

– spółgłoski to pozostałe głoski.

CZYM SĄ LITERY?

Litery to pisane znaki głosek. Litery piszemy i widzimy np. W wyrazie bluszcz jest 7 liter: b-l-u-s-z-c-z

CZYM JEST SYLABA?

To cząstka wyrazu, która składa się z grupy głosek i zawiera przynajmniej jedną samogłoskę np. wyrazie bluszcz można wydzielić 1 sylabę: bluszcz.

PAMIĘTAJ!

– Czasami sylabę tworzy tylko samogłoska bez spółgłosek np. ka-ka-o, u-cho.

– Nie dzielimy słów jednosylabowych.

– Zawsze rozdzielamy takie same litery stojące obok siebie np. pan-na, wan-na.

– Grupy różnych spółgłosek można dzielić w wyrazie na kilka sposobów np. w wyrazie dzieciństwo: dzie-ciń-stwo, dzie-cińs-two.

PODZIAŁ SPÓŁGŁOSEK

Spółgłoski dzielimy na:

1. Miękkie:

– kiedy je wymawiamy, środkowa część języka unosi się ku podniebieniu;

– są to: bi, ć, ci, di, dź, dzi, fi, gi, hi, j, ki, li, mi, ń, mi, pi, ri, ś, si, ti, wi, ź, zi.

2. Twarde:

– podczas ich wymawiania środkowa część języka nie zbliża się do podniebienia;

– są to: b, c, d, , dz, dż, f, g, , h (ch), k, l, ł, m, n, p, r, s, sz, t, w, z, ż (rz).

JAK ZAZNACZAMY MIĘKKOŚĆ SPÓŁGŁOSKI?

– Za pomocą kreski nad literą np. dłoń, ślimak, źrenica.

– Za pomocą litery i np. Siano, ziele, dziwny.

– Gdy chcemy zapisać wyraz z podziałem na głoski, miękkość można zaznaczyć na dwa sposoby, np. bi (b’), fi (f’), mi (m’), zi (z’).

JAKIE FUNKCJE PEŁNI LITERA "i" W WYRAZIE?

– Tworzy sylabę np. i-gła;

– Tworzy sylabę i oznacza miękkość poprzedzającej spółgłoski np.

spa-nie/spa-n’e (podział na sylaby),

s-p-a-ni-e/s-p-a-n’-e (podział na głoski).