Wojna celna z Niemcami

Niemcy zdawały sobie sprawę z tego, że Polska jest uzależniona z niemieckiego rynku zbytu i wprowadziła cło na polski węgiel. W odpowiedzi Polacy podnieśli cło na niemieckie towary. W ten sposób rozpętała się wojna cela, która spowodowała ograniczenie w handlu między obydwoma państwami.

Wielki kryzys gospodarczy

Na całym świecie rozpoczął się kryzys gospodarczy, który dotknął również Polskę. Przedsiębiorstwa zaczęły ograniczać produkcję i zatrudnienie. Część przedsiębiorstw zlikwidowano. Wzrosło bezrobocie. Najgorzej było z rolnictwem, gdzie chłopi zaczęli obniżać ceny swoich produktów i zadłużali się. Doprowadziło to do głodu w małych gospodarstwach rolnych.

Co zrobił rząd?

– ograniczył wydatki państwowe (kultura, oświata);

– zmniejszył pensję urzędników państwowych;

– obniżył ceny i podatki;

– umorzył zaległe podatki;

– zlikwidował zadłużenie rolników;

– zorganizował roboty publiczne opłacane z Funduszu Pracy;

– wykupił udziały od bankrutujących przedsiębiorstw.

Kryzys udało się opanować dopiero ok. 1935 roku.

 Centralny Okręg Przemysłowy (COP)

To jedno z największych osiągnięć gospodarczych II Rzeczypospolitej. Budowa COP zaplanowano w miejscu dalekiego od granic kraju i zagrożeń militarnych, zamieszkanych przez wielu bezrobotnych. Powstały zakłady przemysłu zbrojeniowego, elektrownia, zakłady przemysłu metalowego, fabryki lotnicze, fabryki chemiczne. Jedną z najnowocześniejszych fabryk chemicznych w Europie była Państwowa Fabryka Związków Azotowych w Mościcach pod Tarnowem.

Polska była podzielona na Polskę A (lepiej rozwinięta gospodarczo; obejmowała województwa zachodnie i północno-zachodnie) i Polskę B (słabo rozwinięta; obejmowała województwa wschodnie i południowe)

 Etapy rozwoju gospodarczego polskiej gospodarki w dwudziestoleciu międzywojennym:

– dla ujednolicenia waluty, wprowadzono markę polską;

– do systemu gospodarczego został włączony Górny Śląsk z kopalniami i przemysłem ciężkim;

– drukowanie i wprowadzenie dużej ilości pieniądza wywołało inflację, a później hiperinflację;

– Władysław Grabski wprowadził reformy rządu m.in. utworzył Bank Polski, zastąpił markę polską – złotym polskim, wprowadził oszczędności w administracji państwowej;

– wybudowano nowoczesny port w Gdyni;

– stworzono połączenie kolejowe między Gdynią a Śląskiem, skąd przywożono węgiel eksportowany później za granicę; we współpracy z kapitałem francuskim zbudowano tzw. magistralę węglową.

– wojna celna między Polską a Niemcami (jedna i druga strona podnosiły cło na towary)

– kryzys gospodarczy, szczególnie dotkliwy dla rolników;

– pomoc rządu dla bankrutujących przedsiębiorstw, zorganizowanie robót publicznych opłacanych z powołanego Funduszu Pracy;

– opanowanie kryzysu gospodarczego;

– Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego.

 Jaki wpływ na gospodarkę polską miały sytuacja gospodarcza i wydarzenia polityczne na świecie?

Polityka prowadzona w trzech zaborach, która opierała się na uzyskaniu jak największych korzyści z posiadanych ziem, doprowadziła do zastoju gospodarki.

Rozbicie społeczeństwa po odzyskaniu niepodległości utrudniało odbudowę kraju i powrót do normalnego funkcjonowania. Działania wojenne prowadzone na ziemiach polskich doprowadziły do ogromnych strat.

Kryzys gospodarczy, który na całym świecie był bardzo odczuwalny dla Polski, która była krajem rolniczym i mało uprzemysłowionym oraz uzależnionym od partnerów zagranicznych. Państwa domagały się wcześniejszych spłat wyłożonych kapitałów i wycofywały swoje udziały. W efekcie wiele przedsiębiorstw zostało zlikwidowanych.

 Znaczenie Centralnego Okręgu Przemysłowego dla rozwoju ziem polskich

COP powstało na terenach zamieszkiwanych przez osoby bezrobotne. Budowa zakładów i fabryk dała pracę wielu ludziom i poprawiło ich sytuację materialną. Oprócz tego, że w Polsce zaczęto produkować różnego rodzaju produkty, ludzie mogli je kupować i inwestować w rozwój miejsc w których żyją.