JĘZYK POLSKI KLASA VII JAK BUDOWAĆ AKAPITY I SKOMPONOWAĆ TEKST?
CZYM JEST KOMPOZYCJA?
Kompozycja tekstu to organizacja i struktura, w jakiej jest stworzony. Jest to sposób, w jaki różne części tekstu są uporządkowane i połączone ze sobą, aby przekazać konkretny przekaz czy informacje. Kompozycja tekstu obejmuje elementy takie jak wprowadzenie, rozwinięcie i zakończenie, a także układanie myśli i argumentów w logiczny sposób.
Dobrze skomponowany tekst ma klarowną strukturę, która pomaga czytelnikowi zrozumieć treść i śledzić przekazywane informacje. Kompozycja tekstu może obejmować układanie myśli w sposób chronologiczny, porządkowania treści hierarchicznie lub korzystania z innych technik organizacyjnych, takich jak podział na sekcje, akapity czy zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi.
Ważne jest, aby skupić się na logicznym przepływie informacji, zapewnieniu spójności i spójności w tekście oraz zaznaczeniu kluczowych punktów i wniosków. Kompozycja tekstu jest kluczowym elementem procesu redakcyjnego i wpływa na czytelność i zrozumienie tekstu przez odbiorców.
GŁÓWNE CZĘŚCI TEKSTU
Tekst powinien składać się z trzech głównych części:
– WSTĘPU (akapit wprowadzający do tematu lub przedstawiający miejsce i bohaterów akcji).
– ROZWINIĘCIA (kilka akapitów prezentujących właściwą treść pracy np. Fakty, argumenty, przykłady, przedstawienie akcji opowiadania bądź opis).
– ZAKOŃCZENIA (akapit zawierający podsumowanie albo zebrane wnioski).
AKAPIT JAKO ELEMENT PORZĄDKUJĄCY WYPOWIEDŹ
CZYM JEST AKAPIT?
To część tekstu wyróżniona w cięciem.
– każdy akapit wyraża odrębną myśl;
– składa się zazwyczaj z kilku powiązanych ze sobą zdań, z których jedno jest zdaniem głównym;
– zdanie główne (główna myśl akapitu) może znajdować się na początku akapitu, w jego środku (poprzedzona jednym zdaniem albo kilku zadaniowym wprowadzeniem) lub na końcu akapitu jako podsumowanie.
JAK DOBRZE SKOMPONOWAĆ WYPRACOWANIE?
– we wstępie w ciekawe sposób wprowadzić temat pracy np. Można wyrazić swoją opinię albo podkreślić wagę poruszanej problematyki
– należy pamiętać, aby w rozwinięciu treść poszczególnych akapitów łączyła się ze sobą np. Kolejny akapit może poszerzać zagadnienia omawiane wcześniej
– w zakończeniu należy odnieść się do tematu podjętego w tekście i krótko podsumować swoją wypowiedź
WEWNĘTRZNA SPÓJNOŚĆ TEKSTU
Dobrze skomponowany tekst powinien mieć wewnętrzną spójność. Co to znaczy?
– Trzeba zadbać o to, aby kolejne wypowiedzenia w ramach akapitu dotyczyły tego samego tematu.
WAŻNE! Nie wplatać innych wątków, ponieważ tekst staje się chaotyczny i mało czytelny.
– Każde kolejne zdanie w akapicie musi nawiązywać do treści zdania poprzedniego oraz zawierać informacje nowe o zagadnieniu poruszonym w tym akapicie.
– Nie powinno się wprowadzać form czasownika sugerujących różnych nadawców np. raz w 1 os. Lp. (Uważam że), a innym razem w 1 os l.mn (podsumujmy).
– W kolejnych zdaniach akapitu można zastosować podmiot domyślny lub zaimki łączące pojedyncze zdania i wypowiedzenia złożone.
– Należy wykorzystać wyrazy, które łączą poszczególne zdania.
– Zdania powinny być tak skonstruowane, żeby wyrazy się nie powtarzały (używać synonimów, czyli słów zamiennych).
CZYM JEST SYNONIM?
Synonim to wyraz o podobnym znaczeniu, stanowiący alternatywny odpowiednik innego słowa.
SPÓJNOŚĆ TEKSTU I ODPOWIEDNIE SŁOWNICTWO
Należy stosować różne środki językowe, które spajają wypowiedź:
– zwroty i wyrażenia wyliczające np. : po pierwsze…, po drugie…, ponadto…, najpierw należy rozważyć…, następnie…, w pierwszej kolejności…
– wyrazy i sformułowania wskazujące na wnioskowanie np. więc…, zatem…, dowodzi to, że…, w przeciwieństwie do…, mimo że…, to…, na tej podstawie można wysnuć wniosek, że…, wynika z tego, że…
– słownictwo ilustrujące przechodzenie do kolejnej myśli np. przede wszystkim…, z kolei…, ponadto…, oprócz tego…, poza tym…, w dodatku…
