JĘZYK POLSKI KLASA IV SPÓJNIK I PRZECINEK
CO TO JEST SPÓJNIK?
Spójnik to jest nieodmienna część mowy, której zadaniem jest łączenie ze sobą wyrazów i zdań. Spójnik nie występuje samodzielnie.
PRZYKŁADY
i, oraz, albo, czy, ani, zatem, jednak, więc, a, ale
Wszyscy wiedzą, że Igor jest bardzo oszczędny.
Dziewczęta oraz chłopcy grali na boisku w piłkę.
KIEDY STAWIAMY PRZECINEK?
Przecinek stawia się zawsze przed spójnikami: że, aby, żeby, gdyż, bo, chociaż, zatem, ponieważ, jeżeli, jeśli, lecz, więc, ale, czyli, dlatego.
PRZYKŁAD
Dominik poszedł spać, ponieważ był bardzo zmęczony.
Najczęściej nie stawia się przecinka przed spójnikami: i, oraz, lub, albo, ani, czy.
Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy spójnik powtarza się w zdaniu po raz drugi i kolejny. Wtedy stawiamy przecinek przed powtórzonym spójnikiem i kolejnym.
PRZYKŁAD
Okazało się, że i Mateusz, i Marcin poszli razem do sklepu.
KIEDY STAWIAMY PRZECINEK W ZDANIU?
Między wyrazami odpowiadającymi na to samo pytanie (najczęściej są to wyliczenia)
PRZYKŁADY
Monika, Jaś, Mirek pracują w jednej grupie. (trzy wyrazy odpowiadające na pytanie kto?)
Zobaczyłam kilka kolorowych, trujących grzybów.
(dwa wyrazy odpowiadające na pytanie jakich?)
ZAPAMIĘTAJ!
Przecinka nie stawiamy między wyrazami, które odpowiadają na różne pytania.
PRZYKŁAD
Założyłam moją najpiękniejszą sukienkę.
(wyraz moją odpowiada na pytanie czyją?, a wyraz najpiękniejszą odpowiada na pytanie jaką?)
KIEDY JESZCZE STAWIAMY PRZECINEK?
Przed spójnikami (w znaczeniu przeciwstawnym): ale, czyli, lecz, więc, bo, a
PRZYKŁAD
Pojedziemy na wycieczkę do kina, ale dopiero za dwa miesiące.
Wiersz ma dwie zwrotki, a nie mogę go zapamiętać.
ZAPAMIĘTAJ!
Przecinka nie stawiamy, jeśli równorzędne części zdania połączone są spójnikami: i, a (w znaczeniu „i”), oraz, lub, ani, czy.
PRZYKŁAD
Bartek wrócił do pracy zdrowy i wypoczęty.
