Szczegółowy opis motywu podróży w lekturach:

1. „Mały Książę” – Antoine de Saint-Exupéry

Główne postacie: Mały Książę, Pilot, Róża, Lis

Opis podróży:

• Podróż międzyplanetarna: Mały Książę opuszcza swoją planetę B-612, aby poznać inne światy i zrozumieć siebie oraz innych.
• Spotkania z różnymi postaciami: Na kolejnych planetach spotyka Króla, Pyszałka, Pijaka, Bankiera, Latarnika i Geografa, co daje mu różne perspektywy na życie dorosłych.
• Poszukiwanie przyjaźni i sensu życia: Podróż jest dla niego sposobem na zrozumienie wartości miłości, przyjaźni i odpowiedzialności.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako metafora dojrzewania i poznawania świata.
• Krytyka bezsensownych działań dorosłych poprzez spotkania z mieszkańcami planet.

2. „Latarnik” – Henryk Sienkiewicz

Główne postacie: Skawiński

Opis podróży:

• Życiowa tułaczka: Skawiński jest polskim emigrantem, który po powstaniu listopadowym podróżuje po świecie, szukając miejsca dla siebie.
• Różne zawody i miejsca: Pracuje m.in. jako poszukiwacz złota w Australii, właściciel farmy w Kalifornii, żołnierz w Ameryce Południowej.
• Praca latarnika: Osiada na wysepce Aspinwall, gdzie zostaje latarnikiem, ale kontakt z polską literaturą budzi w nim tęsknotę za ojczyzną.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako ucieczka i poszukiwanie spokoju.
• Tęsknota za ojczyzną i wpływ przeszłości na życie bohatera.

3. „Ania z Zielonego Wzgórza” – Lucy Maud Montgomery

Główne postacie: Ania Shirley, Maryla i Mateusz Cuthbert

Opis podróży:

• Podróż z sierocińca: Ania zostaje przypadkowo adoptowana i musi wyruszyć do nowego domu na Zielonym Wzgórzu.
• Nowy świat i doświadczenia: Jej przybycie do Avonlea to początek wewnętrznej podróży ku dorosłości, pełnej nowych wyzwań i przyjaźni.
• Edukacja i rozwój: Ania podróżuje również w sensie edukacyjnym, zdobywając wiedzę i doświadczenie.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako zmiana życia i poszukiwanie swojego miejsca na świecie.
• Wpływ nowych doświadczeń na kształtowanie osobowości.

4. „W pustyni i w puszczy” – Henryk Sienkiewicz

Główne postacie: Staś Tarkowski, Nel Rawlison

Opis podróży:

• Porwanie i ucieczka: Staś i Nel zostają porwani przez rebeliantów Mahdiego i zmuszeni do wędrówki przez pustynię.
• Przygody w Afryce: Ich podróż przez pustynię i dżunglę jest pełna niebezpieczeństw, spotkań z dzikimi zwierzętami i obcymi kulturami.
• Powrót do domu: Dzieci muszą wykazać się odwagą i zaradnością, aby wrócić do swoich rodzin.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako szkoła życia i dojrzewania.
• Poznawanie obcych kultur i samych siebie w ekstremalnych warunkach.

5. „Pan Tadeusz” – Adam Mickiewicz

Główne postacie: Jacek Soplica (Ojciec Robak), Tadeusz Soplica, Zosia

Opis podróży:

• Powrót do ojczyzny: Jacek Soplica, po wielu latach tułaczki i służbie jako emisariusz napoleoński, wraca w rodzinne strony jako pokutujący mnich.
• Wewnętrzna podróż: Jego droga to nie tylko fizyczny powrót, ale także duchowa przemiana i próba odkupienia win.
• Motyw emigracji i tęsknoty: Utwór porusza tematykę tęsknoty za ojczyzną i konieczności opuszczenia jej w trudnych czasach.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako forma pokuty i odkupienia.
• Znaczenie ojczyzny w życiu człowieka.

6. „Quo vadis” – Henryk Sienkiewicz

Główne postacie: Marek Winicjusz, Ligia, Petroniusz

Opis podróży:

• Podróż duchowa: Marek Winicjusz przechodzi wewnętrzną przemianę, od pogańskiego patrycjusza do wyznawcy chrześcijaństwa.
• Poszukiwanie sensu życia: Jego miłość do Ligii prowadzi go do odkrycia nowych wartości i przekonań.
• Symboliczne drogi: Wędrówka bohatera przez różne środowiska Rzymu ukazuje kontrasty między zepsutym światem pogańskim a wspólnotą chrześcijańską.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako przemiana duchowa i moralna.
• Konflikt między starym a nowym systemem wartości.

7. „Stepy akermańskie” – Adam Mickiewicz

Główne postacie: Podmiot liryczny (Pielgrzym)

Opis podróży:

• Wędrówka przez stepy: Podmiot liryczny przemierza rozległe stepy akermańskie, doświadczając samotności i zachwytu nad przyrodą.
• Tęsknota za ojczyzną: Podróż budzi w nim wspomnienia i tęsknotę za daleką Litwą.
• Symbolika drogi: Droga staje się metaforą życia i poszukiwania własnej tożsamości.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako wyraz tęsknoty i poszukiwania duchowego.
• Krajobraz jako odbicie wewnętrznych przeżyć bohatera.

8. „Kamienie na szaniec” – Aleksander Kamiński

Główne postacie: Jan Bytnar „Rudy”, Tadeusz Zawadzki „Zośka”, Aleksy Dawidowski „Alek”

Opis podróży:

• Misje konspiracyjne: Bohaterowie często podróżują po okupowanej Warszawie i okolicach, wykonując zadania dla podziemia.
• Podróż ku dojrzałości: Ich działania są metaforą wewnętrznej podróży od młodzieńczej beztroski do dorosłości pełnej odpowiedzialności.
• Ewakuacje i przenoszenie się: W obliczu zagrożenia muszą często zmieniać miejsca pobytu.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako symbol poświęcenia dla ojczyzny.
• Dojrzewanie w trudnych warunkach wojennych.

9. „Chłopcy z Placu Broni” – Ferenc Molnár

Główne postacie: Ernest Nemeczek, Janosz Boka

Opis podróży:

• Przemieszczanie się po mieście: Chłopcy odkrywają różne miejsca w Budapeszcie, walcząc o swój plac.
• Wyprawy szpiegowskie: Nemeczek podejmuje samotne wyprawy do obozu wroga, co jest dla niego wielkim wyzwaniem.
• Odkrywanie świata dorosłych: Poprzez swoje działania chłopcy poznają zasady honoru, lojalności i odpowiedzialności.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako metafora dojrzewania i zdobywania doświadczeń.
• Znaczenie odwagi i poświęcenia w obliczu wyzwań.

10. „Mit o Odyseuszu” – w opracowaniach dla młodzieży

Główne postacie: Odyseusz, Penelopa, Telemach

Opis podróży:

• Powrót do domu: Po wojnie trojańskiej Odyseusz przez 10 lat próbuje wrócić do Itaki, napotykając na liczne przeszkody.
• Przygody i niebezpieczeństwa: Spotkania z Cyklopem Polifemem, syrenami, czarodziejką Kirke czy pobyt na wyspie Kalipso.
• Wytrwałość i spryt: Odyseusz musi wykazać się inteligencją i determinacją, aby pokonać przeciwności losu.

Najważniejsze elementy:

• Podróż jako próba charakteru i odwagi.
• Motyw powrotu do domu i wartości rodzinnych.