LEKTURY OBOWIĄZKOWE I INNE UTWORY LITERACKIE

Lektury obowiązkowe

Lektury obowiązkowe to te utwory literackie, które uczniowie szkół podstawowych muszą przeczytać w całości w ramach programu nauczania. Zalicza się do nich najważniejsze dzieła literatury polskiej i światowej, które mają na celu rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz przygotowanie do egzaminu ósmoklasisty. Ich znajomość jest niezbędna do poprawnego rozwiązania zadań na egzaminie.

Krótkie utwory literackie poznawane w całości

W ramach edukacji w szkołach podstawowych uczniowie mają także obowiązek zapoznać się z krótkimi utworami literackimi, które są poznawane w całości. Są to m.in. nowele, opowiadania i inne krótsze formy literackie, które mają ułatwić uczniom zrozumienie podstawowych technik narracyjnych i fabularnych. Ich znajomość również jest wymagana na egzaminie ósmoklasisty.

Utwory literackie poznawane we fragmentach

Niektóre dzieła literackie są w programie nauczania poznawane jedynie we fragmentach. Dotyczy to głównie dłuższych powieści, epopei oraz dramatów, których całościowe przeczytanie może być zbyt czasochłonne na etapie szkoły podstawowej. Fragmenty te są jednak kluczowe dla zrozumienia głównych wątków, postaci oraz motywów literackich, które mogą pojawić się na egzaminie.

Utwory poetyckie

W skład lektur obowiązkowych wchodzą także utwory poetyckie. Poezja odgrywa istotną rolę w kształtowaniu wrażliwości literackiej oraz rozumieniu języka symbolicznego i metaforycznego. Na egzaminie ósmoklasisty znajomość tych utworów może być niezbędna do odpowiedzi na pytania dotyczące interpretacji wierszy.

Inne utwory literackie, do których uczeń może odwołać się w wypracowaniu

Uczeń ma możliwość odwołania się w wypracowaniu do innych utworów literackich, które nie są obowiązkowe, ale zostały omówione w trakcie lekcji. Mogą to być dodatkowe książki, opowiadania, wiersze lub fragmenty, które poszerzają wiedzę literacką ucznia i umożliwiają bardziej wszechstronne podejście do tematu wypracowania.

Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie, których znajomość nie będzie sprawdzana na egzaminie ósmoklasisty

Istnieje grupa utworów literackich, które, mimo że są omawiane w szkole, nie będą bezpośrednio sprawdzane na egzaminie ósmoklasisty. Dotyczy to zarówno krótkich form literackich poznawanych w całości, jak i utworów poznawanych we fragmentach oraz poezji. Znajomość tych dzieł może jednak być pomocna przy konstruowaniu wypracowań oraz w rozwijaniu umiejętności analitycznego myślenia.

Utwory literackie wykreślone w podstawie programowej z 2024 r., do których uczeń może odwołać się w wypracowaniu w latach 2025–2028

W 2024 roku nastąpiły zmiany w podstawie programowej, w wyniku których niektóre utwory literackie zostały z niej wykreślone. Niemniej jednak, w latach 2025–2028 uczniowie nadal będą mogli odwoływać się do tych utworów w swoich wypracowaniach. Mogą one służyć jako dodatkowy kontekst literacki lub przykład, który wzbogaci analizę tematu.