Ortografia – Zasady, które warto znać!

Ortografia to nieodłączny element poprawnego pisania, który sprawia, że nasze teksty są czytelne i zrozumiałe. Znajomość zasad pisowni pomaga unikać błędów i sprawia, że komunikacja jest bardziej precyzyjna.

Na tej stronie znajdziesz materiały, które w prosty i przejrzysty sposób wyjaśniają kluczowe reguły ortograficzne. Dzięki nim pisanie stanie się łatwiejsze, a Twoje teksty będą poprawne i estetyczne. 

Poznaj zasady ortografii i pisz bez błędów! ✍️📖

Pisownia przedrostków i przyrostków

Czym są przedrostki (prefiksy)?

To część wyrazu, którą dodajemy na początku słowa, aby zmienić jego znaczenie.

🔹 Przykłady przedrostków:

  • z- → zgubić, zbiec, zmiękczyć
  • s- → schować, spalić, schodzić
  • od- → odmówić, odjechać
  • roz- → rozśmieszyć, rozwiązać

Dzięki przedrostkom powstają nowe słowa o innym znaczeniu.

Przykład:

  • pisać → odpisać (dodać „od-”, aby oznaczać reakcję na coś)
  • biec → zbieg (dodać „z-”, aby oznaczać ruch w dół)

Czym są przyrostki (sufiksy)?

To część wyrazu, którą dodajemy na końcu słowa, aby utworzyć nową formę wyrazu.

🔹 Przykłady przyrostków:

  • -ka → zabawka, lalka, książka
  • -owy → sportowy, naukowy, komputerowy
  • -nie → pisanie, czytanie, śpiewanie
  • -dztwo → dowództwo, inwalidztwo
  • -cki → literacki, krakowski

Przykład:

  • nauka → naukowy (dodanie „-owy” tworzy przymiotnik)
  • doradzać → doradztwo (dodanie „-dztwo” tworzy rzeczownik)

podsumowanie

  • Przedrostki zmieniają znaczenie wyrazu i występują na początku (np. „z-”, „s-”, „od-”).
  • Przyrostki tworzą nowe słowa i występują na końcu (np. „-ka”, „-owy”, „-nie”).

Pisownia przedrostków „z-” i „s-”

Pisownia tych przedrostków zazwyczaj nie sprawia problemów, ponieważ w większości przypadków zapisujemy je zgodnie z wymową.

🔹 Przykłady:

  • z- → zgasić, zmielić, zsumować, zdziwić się
  • s- → schować, spalić, schodzić

📌 WAŻNE ZASADY:
✅ Przed literami h, s, sz, si, zi, dzi piszemy zawsze „z-”

  • zsumować, zszarzeć, zsinieć, zziębnięty, zdziwić się

✅ Przed połączeniem liter „ci” piszemy zawsze „ś-”

  • ściągać, ścierać

✅ Przed literą „ch” piszemy „s-”, a przed literą „h” – „z-”

  • schodzić (s + chodzić)
  • zhardzieć (z + hardzieć)

Pisownia przyrostków „-dztwo” i „-ctwo” oraz „-dzki” i „-cki”

Niektóre przyrostki brzmią podobnie, ale różnią się pisownią.

✅ Przyrostki „-ctwo” i „-cki” zapisujemy zgodnie z wymową:

  • bogactwo, literacki

✅ Przyrostki „-dztwo” i „-dzki” stosujemy, gdy wyraz podstawowy kończy się na d, dz, dź:

  • inwalidztwo (od inwalida)
  • doradztwo (od doradzać)
  • łódzki (od Łódź)