JĘZYK POLSKI KLASA VIII KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE -
- SPOSOBY WZBOGACANIA SŁOWNICTWA

CZYM JEST NEOLOGIZM?

To wyraz nowo utworzony lub zapożyczony z innego języka po to, aby nazwać osobę zajmującą się czymś, co do tej pory nie istniało lub nowy wynalazek, nieznane dotąd zjawisko, np. selfie, parawaning (bitwa o najlepsze miejsce nad wodą)

JAKĄ ROLĘ PEŁNIĄ NEOLOGIZMY?

– nazywają nowe elementy rzeczywistości

– wzbogacają język

– oryginalność językowa dzieła

– najtrafniejsze przekazanie swoich myśli

JAKIE WYRÓŻNIAMY RODZAJE NEOLOGIZMÓW?

– słowotwórcze np. domówka, słodziak, odlubić

– znaczeniowe np. korek, kiedyś zatyczka do butelki, później: zator na ulicy

– frazeologiczne nowe połączenie wyrazów np. kciuk w górę

– zapożyczenia np. recykling, outlet, weekand

CO TO SĄ ZAPOŻYCZENIA?

To wyrazy lub wyrażenia pochodzące z innych języków.

Czasami zapożyczenia mogą być zapisywane tak samo np. challenge, cheeseburger, milkshake, a czasami zapożyczenia są spolszczone np. keczup (od ketchup), rachunek (Rechnung) lub pejzaż (paysage).

Część zapożyczeń się odmienia np. ksero – nie ma ksera lub kartofel – są kartofle

EUFEMIZM

To słowo lub sformułowanie, które używa się zastępczo w celu złagodzenia wypowiedzi, aby była bardziej przystępna dla odbiorcy.

Przykłady:

– zamiast gruby – przy kości

– zamiast złodziej – ma lepkie ręce

– zamiast głupi – nie najmądrzejszy

– Eufemizmy zastępują również wulgaryzmy oraz określenia zakazane ze względów kulturowych lub religijnych np. cztery litery, niech to piorun trzaśnie