JĘZYK POLSKI KLASA Vi – Zasady, które warto znać!
Język polski to nie tylko bogactwo słownictwa, ale także zasady, które pomagają nam tworzyć poprawne i zrozumiałe wypowiedzi. Na tej stronie znajdziesz materiały, które w prosty sposób tłumaczą najważniejsze zagadnienia gramatyczne. Dowiesz się m.in., jaką funkcję pełnią zaimki i dlaczego są tak ważne w codziennej komunikacji. Dzięki przykładom i wskazówkom nauka gramatyki stanie się łatwiejsza i przyjemniejsza.
Odkrywaj, ucz się, ćwicz!
jaką funkcję pełnią zaimki?
🟦 Czym jest zaimek?
Zaimek to część mowy, która zastępuje inne wyrazy w zdaniu – najczęściej rzeczowniki, ale także przymiotniki, liczebniki czy przysłówki. Dzięki nim możemy mówić i pisać zwięźlej i naturalniej, bez ciągłego powtarzania tych samych słów.
✅ Co zastępuje zaimek?
Zaimek może odnosić się do:
osoby – np. Anna idzie do sklepu. → Ona idzie do sklepu.
przedmiotu – np. Książka leży na stole. → Ona leży na stole.
miejsca – np. Tam stoi dom. → Tam = w tym miejscu.
czasu – np. Wczoraj było ciepło. → Wtedy było ciepło.
Zaimki pomagają uniknąć powtórzeń, co sprawia, że nasze wypowiedzi są bardziej płynne i zrozumiałe.
🧩 Rodzaje zaimków (z przykładami):
| Rodzaj zaimka | Przykłady | Co zastępuje? |
|---|---|---|
| osobowe | ja, ty, on, ona, my, oni | osoby |
| dzierżawcze | mój, twój, jego, nasz | przynależność |
| wskazujące | ten, tamten, taki | konkretne osoby lub rzeczy |
| pytające | kto, co, jaki | pytania |
| nieokreślone | ktoś, coś, cokolwiek | coś bliżej nieokreślonego |
| względne | który, jaki, co | łączą zdania podrzędne |
| zwrotne | się | powrót do podmiotu |
| przeczące | nikt, nic | zaprzeczenia |
🧠 Odmiana zaimków
Zaimki odmieniają się tak samo, jak wyrazy, które zastępują:
Zamiast Ania przyszła do szkoły → Ona przyszła do szkoły
→ „Ona” – zaimek osobowy, odmieniony jak rzeczownik.
📌 Wyjątek:
Zaimki, które zastępują przysłówki, nie odmieniają się, np.:
– Tam, wtedy, tak.
✍️ Podsumowanie
Zaimki to słowa, które:
zastępują inne wyrazy w zdaniu,
ułatwiają płynne i naturalne wypowiedzi,
odmieniają się jak zastępowane słowa (z wyjątkiem przysłówków),
występują w wielu rodzajach – każdy z nich spełnia inną funkcję.
Znajomość zaimków pomaga mówić precyzyjnie, zwięźle i poprawnie – dlatego warto je dobrze poznać i ćwiczyć ich użycie w praktyce.
jaką funkcję pełnią zaimki?
ZAIMKI ZASTĘPUJĄCE RZECZOWNIKI
PRZYKŁADY: ty, on, my, on, oni, kto, nikt, nic, ktoś
Mam nowy telefon. Kupili mi go rodzice.
ZAIMKI ZASTĘPUJĄCE PRZYMIOTNIKI
PRZYKŁADY: ten, tamten, ów, inny, który, czyj, twój, swój, wasz, nasz
Ola z rodzicami przeprowadziła się do nowego domu. Chciałbym w takim mieszkać.
ZAIMKI ZASTĘPUJĄCE LICZEBNIKI
PRZYKŁADY: tyle, każdy, kilka, kilkanaście, ileś, żaden, ile
Obejrzałem ostatnio cztery odcinki serialu. A ile ty obejrzałeś?
ZAIMKI ZASTĘPUJĄCE PRZYSŁÓWKI
PRZYKŁADY: jak, gdzie, którędy, dlaczego, skąd, tu, tam, tędy, odtąd, wtedy
Przyjadę do ciebie jutro. Wtedy zobaczę twoje nowe lustro.
FORMY ZAIMKÓW
zaimki ja, ty, on, ona, ono mają w niektórych przypadkach dwie lub trzy poprawne formy – dłuższe i krótsze
PRZYKŁADY: mi – mnie, ci – ciebie, go – jego – niego, jej -niej
KIEDY UŻYWAMY DŁUŻSZYCH FORM ZAIMKÓW?
– Na początku wypowiedzenia;
– na końcu zdania, gdy wyraźnie chcemy je zaakcentować;
– po przyimkach
– w konstrukcjach, w których tworzy się wyraźną opozycję między jakimiś osobami;
– gdy są jedno wy razową odpowiedzią na pytanie.