Biologia klasa 6 – świat zwierząt pod lupą!

Biologia klasa 6 to nauka o różnorodności zwierząt. Uczniowie poznają budowę, sposób życia i przystosowania zwierząt bezkręgowych i kręgowych. Dowiadują się, jak funkcjonują organizmy w świecie przyrody i czym różnią się od siebie poszczególne grupy.

Na tej stronie znajdziesz tematy wyjaśnione jasno i krok po kroku – z przykładami, które pomagają lepiej zrozumieć świat zwierząt.

biologia klasa 6

🦁 W królestwie zwierząt

Ten dział wprowadza w świat zwierząt – poznasz ich cechy, podział i różnorodność form życia.

WSPÓLNE CECHY ZWIERZĄT

🔹 zwierzęta są organizmami wielokomórkowymi;

🔹 ich komórki mają jądro komórkowe (nie zawierają chloroplastów i ściany komórkowej);

🔹 są organizmami cudzożywnymi (nie potrafią samodzielnie wytwarzać pokarm, ponieważ nie zawierają chloroplastów).

🔬 Budowa komórki zwierzęcej

  • błona komórkowa

  • cytozol

  • mitochondrium

  • wakuola

  • rybosomy

  • jądro komórkowe

Chcesz przypomnieć sobie budowę komórki zwierzęcej? Pod tym linkiem znajdziesz grafikę z opisem, którą możesz pobrać i wykorzystać do nauki 👉 kliknij tutaj.

🔬 Budowa i funkcje elementów komórki zwierzęcej

Element komórkiBudowaFunkcja
Błona komórkowaCienka, elastyczna warstwa otaczająca komórkęChroni komórkę i reguluje, co do niej wchodzi i z niej wychodzi
CytozolPółpłynna substancja wypełniająca wnętrze komórkiŚrodowisko, w którym zachodzą procesy życiowe komórki
MitochondriumOrganellum o kształcie ziarenka z podwójną błonąProdukuje energię potrzebną do pracy komórki
WakuolaMały pęcherzyk otoczony błonąMagazynuje wodę i inne substancje
RybosomyBardzo małe cząsteczki bez błonyOdpowiadają za tworzenie białek
Jądro komórkoweOwalna struktura otoczona błonąZawiera DNA i steruje działaniem komórki

🧬 Jak jest zbudowany organizm zwierzęcia?

Organizm zwierzęcia składa się z wielu elementów, które tworzą uporządkowaną strukturę:

  1. Komórki – najmniejsze jednostki budujące ciało.

  2. Tkanki – powstają z komórek tego samego rodzaju, które współpracują ze sobą.

  3. Narządy – zbudowane z różnych tkanek (np. serce, płuca, żołądek).

  4. Układy narządów – grupa narządów, które pełnią wspólną funkcję (np. układ pokarmowy, oddechowy).

  5. Organizm – całość, czyli żywe zwierzę, które funkcjonuje dzięki współpracy wszystkich układów.

🐠🐘 Zwierzęta – kręgowce i bezkręgowce 🦑🐛

CechaZwierzęta kręgoweZwierzęta bezkręgowe
SzkieletMaję sztywny szkielet wewnętrzny (kręgosłup i czaszka)Nie mają szkieletu wewnętrznego; niektóre mają zewnętrzną muszlę lub pancerz
Budowa ciałaSztywna, podtrzymywana przez szkieletZazwyczaj miękka, czasem chroniona z zewnątrz
Przykładowe grupyRyby, płazy, gady, ptaki, ssakiParzydełkowce, płazińce, nicienie, pierścienice, stawonogi, mięczaki
Przykłady zwierzątKarp, rzekotka, pyton, sowa, tygrysChełbia, tasiemiec, glista, dżdżownica, krewetka, ślimak

🧬 Tkanki zwierzęce – budowa i funkcje

W organizmie zwierzęcia wyróżniamy cztery główne rodzaje tkanek:

  • tkanka nabłonkowa

  • tkanka mięśniowa

  • tkanka nerwowa

  • tkanka łączna

🔹 Tkanka nabłonkowa

Zbudowana z komórek ściśle przylegających do siebie, tworzących jedną lub kilka warstw.

Rodzaje i funkcje nabłonka:

Rodzaj nabłonkaWystępowanieFunkcja
Jednowarstwowy płaskiPęcherzyki płucneUmożliwia wymianę gazową (tlen ↔ dwutlenek węgla)
Jednowarstwowy sześciennyKanaliki nerkoweWchłania substancje, np. glukozę
Jednowarstwowy walcowatyJelito cienkieWchłania pokarm, wydziela enzymy trawienne
Wielowarstwowy płaskiSkóraChroni przed urazami i drobnoustrojami

🔹 Tkanka mięśniowa

Zbudowana z komórek zdolnych do kurczenia się i rozkurczania.

Rodzaje i cechy tkanki mięśniowej:

Rodzaj tkankiWystępowanieCechy i działanie
GładkaŚciany jelit, żołądekKurczy się wolno, niezależnie od woli
Poprzecznie prążkowana sercaSerceKurczy się szybko, niezależnie od woli
Poprzecznie prążkowana szkieletowaMięśnie kończyn, tułówKurczy się szybko, zależnie od woli

🔹 Tkanka nerwowa

Główna tkanka układu nerwowego. Składa się z:

  • neuronów – przekazują impulsy nerwowe

  • komórek glejowych – wspierają i chronią neurony

Neuron zbudowany jest z:

  • ciała komórki

  • dendrytów (krótkie wypustki)

  • aksonu (długa wypustka otoczona osłonką)

Funkcja: Przekazywanie informacji w organizmie.

🔹 Tkanka łączna

Składa się z komórek i substancji międzykomórkowej (zawiera włókna kolagenowe).

Rodzaje tkanki łącznej i ich funkcje:

Rodzaj tkankiWystępowanie / BudowaFunkcja
ChrzęstnaMa elastyczną substancję międzykomórkowąTworzy np. małżowinę uszną, części stawów
KostnaTwarda, bogata w sole mineralneBuduje szkielet, magazynuje wapń
TłuszczowaKomórki z kroplą tłuszczu, mało substancji międzykomórkowejChroni przed urazami, magazynuje energię
KrewPłynna substancja (osocze) i komórki (krwinki, płytki)Transportuje tlen, broni przed drobnoustrojami, reguluje temperaturę

biologia klasa 6

Przykładowe zestawienia zadań

Przykładowe zestawienia zadań, które mogą być idealnym treningiem przed realnym sprawdzianem.

Pliki do pobrania w .pdf i wydrukowania TUTAJ