JĘZYK ANGIELSKI – Zasady, które warto znać!
Nauka języka angielskiego to nie tylko nowe słowa, ale także zasady, które ułatwiają komunikację. Znajdziesz tu materiały wyjaśniające kluczowe zagadnienia gramatyczne w prosty i przystępny sposób. Dzięki ćwiczeniom i przykładom nauka staje się przyjemniejsza, a zdobyta wiedza pozwala lepiej rozumieć i budować poprawne zdania. Odkrywaj zasady języka angielskiego i rozwijaj swoje umiejętności krok po kroku!
zasady, które ułatwią Ci naukę i komunikację!
MOWA ZALEŻNA – REPORTED SPEECH
Mowa zależna (Reported Speech)
Mowa zależna (Reported Speech) to sposób na przekazywanie czyichś słów bez cytowania ich dosłownie. W języku angielskim stosuje się ją, gdy relacjonujemy to, co ktoś powiedział, ale nie używamy cudzysłowu.
Kiedy używamy mowy zależnej?
✅ Gdy przekazujemy, co ktoś powiedział, ale nie cytujemy dosłownie
➡ She said, „I love pizza.” (Mowa niezależna – bezpośrednia)
➡ She said that she loved pizza. (Mowa zależna – pośrednia)
✅ Gdy relacjonujemy rozmowy, wiadomości, artykuły itp.
➡ The teacher said that the exam would be difficult. (Nauczyciel powiedział, że egzamin będzie trudny.)
✅ W oficjalnych sytuacjach, np. w raportach, artykułach, zeznaniach
➡ The witness stated that he had seen the accident. (Świadek zeznał, że widział wypadek.)
✅ Gdy relacjonujemy pytania i prośby
➡ „Can you help me?” → She asked if I could help her. (Zapytała, czy mogę jej pomóc.)
Mowa zależna – słowa rozpoczynające zdanie oznajmujące
W mowie zależnej możemy używać różnych czasowników wprowadzających. Oprócz najczęściej używanych say (powiedzieć), tell (powiedzieć komuś) i ask (zapytać, poprosić), mamy także wiele innych czasowników, które pozwalają lepiej oddać intencję mówcy.
Podstawowe czasowniki wprowadzające
✔ say – powiedzieć (bez dopełnienia!)
➡ He said (that) he was tired. (Powiedział, że jest zmęczony.)
✔ tell – powiedzieć komuś (wymaga dopełnienia!)
➡ She told me (that) she liked my dress. (Powiedziała mi, że podoba jej się moja sukienka.)
✔ ask – zapytać / poprosić
➡ He asked where she was. (Zapytał, gdzie ona była.)
➡ She asked me to help her. (Poprosiła mnie o pomoc.)
Inne czasowniki wprowadzające i ich znaczenie
🔹 Czasowniki neutralne (informacyjne)
🔹 explain – wyjaśnić
➡ The teacher explained that the test would be difficult. (Nauczyciel wyjaśnił, że test będzie trudny.)
🔹 answer / reply – odpowiedzieć
➡ She answered that she didn’t know the answer. (Odpowiedziała, że nie zna odpowiedzi.)
➡ He replied that he was busy. (Odpowiedział, że jest zajęty.)
🔹 repeat – powtórzyć
➡ The student repeated that he hadn’t understood the question. (Uczeń powtórzył, że nie zrozumiał pytania.)
🔹 add – dodać
➡ She added that she was also very tired. (Dodała, że też była bardzo zmęczona.)
🔹 point out – zauważyć, zwrócić uwagę
➡ The manager pointed out that sales had increased. (Menedżer zauważył, że sprzedaż wzrosła.)
🔹 remark – zauważyć, zwrócić uwagę
➡ He remarked that the weather was unusually hot. (Zauważył, że pogoda była niezwykle gorąca.)
🔹 report – zgłaszać, relacjonować
➡ The journalist reported that the accident had happened at noon. (Dziennikarz zgłosił, że wypadek wydarzył się w południe.)
🔹 Czasowniki wyrażające emocje, opinię i postawę
🔹 admit – przyznać
➡ He admitted that he had made a mistake. (Przyznał, że popełnił błąd.)
🔹 deny – zaprzeczać
➡ She denied that she had stolen the money. (Zaprzeczyła, że ukradła pieniądze.)
🔹 complain – narzekać, skarżyć się
➡ He complained that his room was too small. (Narzekał, że jego pokój jest za mały.)
🔹 insist – nalegać, domagać się
➡ She insisted that she was right. (Nalegała, że ma rację.)
🔹 warn – ostrzegać
➡ He warned me not to touch the wire. (Ostrzegł mnie, żebym nie dotykał przewodu.)
🔹 promise – obiecać
➡ She promised that she would call me. (Obiecała, że do mnie zadzwoni.)
🔹 remind – przypominać
➡ He reminded me that I had a meeting at 3 PM. (Przypomniał mi, że mam spotkanie o 15:00.)
🔹 whisper – szeptać
➡ She whispered that she was afraid. (Wyszeptała, że się boi.)
🔹 announce – ogłosić
➡ The director announced that the company would be opening a new branch. (Dyrektor ogłosił, że firma otworzy nowy oddział.)
🔹 claim – twierdzić
➡ He claimed that he had seen a UFO. (Twierdził, że widział UFO.)
Czasowniki i ich struktury w mowie zależnej
Niektóre czasowniki wymagają bezpośredniego dopełnienia, inne mogą występować zarówno z „that”, jak i w konstrukcjach z bezokolicznikiem lub „ing”.
✔ say / reply / remark / claim / add / point out / announce
👉 czasownik + (that) + zdanie
➡ He said that he was tired. (Powiedział, że jest zmęczony.)
✔ tell / remind / warn / promise
👉 czasownik + dopełnienie + (that) + zdanie
➡ She told me that she liked my dress. (Powiedziała mi, że podoba jej się moja sukienka.)
➡ He reminded me that I had an appointment. (Przypomniał mi, że mam wizytę.)
✔ ask / advise / warn / tell
👉 czasownik + dopełnienie + to + bezokolicznik
➡ She asked me to help her. (Poprosiła mnie o pomoc.)
➡ He warned us not to go there. (Ostrzegł nas, żebyśmy tam nie szli.)
✔ admit / deny / complain about
👉 czasownik + -ing
➡ She admitted taking the money. (Przyznała się do wzięcia pieniędzy.)
➡ He denied cheating on the test. (Zaprzeczył, że oszukiwał na teście.)
Podsumowanie
✔ W mowie zależnej oprócz say, tell i ask możemy używać wielu innych czasowników wprowadzających.
✔ Niektóre czasowniki wymagają dopełnienia, inne można używać bezpośrednio z „that”.
✔ Niektóre czasowniki mogą łączyć się z to + bezokolicznikiem (np. tell, ask, warn), a inne z formą -ing (np. admit, deny).
Jak zmieniają się czasy w mowie zależnej?
Kiedy zmieniamy zdanie z mowy niezależnej na zależną, cofamy czas o jeden stopień w przeszłość (tzw. „backshifting”).
| Mowa niezależna | Mowa zależna |
|---|---|
| Present Simple – „I like ice cream.” | Past Simple – She said she liked ice cream. |
| Present Continuous – „I’m reading a book.” | Past Continuous – He said he was reading a book. |
| Past Simple – „I visited Paris.” | Past Perfect – She said she had visited Paris. |
| Present Perfect – „I have finished my homework.” | Past Perfect – He said he had finished his homework. |
| Future Simple (will) – „I will call you.” | Would – She said she would call me. |
| Can – „I can swim.” | Could – He said he could swim. |
| May – „I may be late.” | Might – She said she might be late. |
| Must – „You must study.” | Had to – She said I had to study. |
Zmiana zaimków i okoliczników czasu
Oprócz cofnięcia czasu często zmieniamy zaimki i okoliczniki czasu/miejsca.
| Mowa niezależna | Mowa zależna |
|---|---|
| now | then |
| today | that day |
| tomorrow | the next day / the following day |
| yesterday | the day before |
| next week | the following week |
| last week | the previous week |
| here | there |
| this | that |
🔹 Przykład:
➡ „I saw her yesterday.” → He said he had seen her the day before.
➡ „I will do it tomorrow.” → She said she would do it the next day.
Reported Speech w pytaniach
W pytaniach zmienia się szyk zdania (nie używamy inwersji ani „do/does/did”).
✅ Pytania ogólne (yes/no questions) → „if” lub „whether”
➡ „Do you like pizza?” → She asked if I liked pizza.
➡ „Did she call you?” → He asked whether she had called me.
✅ Pytania szczegółowe (wh- questions) → zachowujemy słówko pytające
➡ „Where do you live?” → She asked where I lived.
➡ „What is he doing?” → They asked what he was doing.
Reported Speech w prośbach i rozkazach
Używamy czasownika „tell” lub „ask” + to + bezokolicznik.
✅ Rozkazy
➡ „Close the door!” → He told me to close the door.
➡ „Don’t be late!” → She told me not to be late.
✅ Prośby
➡ „Can you help me?” → She asked me to help her.
➡ „Please, don’t shout.” → He asked us not to shout.
Kiedy NIE cofamy czasu?
W mowie zależnej NIE cofamy czasu, gdy:
✅ Zdanie dotyczy prawdy ogólnej.
➡ „The Earth is round.” → He said that the Earth is round.
✅ Zdanie jest w Past Perfect – nie ma już do czego cofnąć!
➡ „I had never been to London.” → She said she had never been to London.
✅ Mówimy o czymś, co nadal jest aktualne.
➡ „I live in Paris.” → She said she lives in Paris. (Jeśli nadal tam mieszka.)
Podsumowanie
✔ Używamy Reported Speech, aby przekazywać czyjeś słowa w sposób pośredni.
✔ Cofamy czas o jeden stopień w przeszłość (backshifting).
✔ Zmieniamy zaimki i okoliczniki czasu/miejsca.
✔ W pytaniach zmieniamy szyk zdania (bez inwersji).
✔ W rozkazach/prośbach używamy „tell” lub „ask” + to-infinitive.